Preek op 21-06-2020, 12e zondag door het jaar A, pastoor Frank Domen
Openingswoord
Broeders en zusters, hier aanwezig of thuis aan de livestream, allemaal welkom. Het evangelie van vandaag gaat over angst. Angst voor het kwaad en vooral angst voor de Boze.
Op een avond voor Grote Verzoendag verzamelden de gelovigen zich in de synagoge in afwachting van de rabbijn. Een uur verstreek, maar de rabbi kwam niet opdagen. “Het kan nog wel even duren, voordat we met het gebed beginnen”, dacht een vrouw, “en ondertussen ligt mijn kind thuis alleen. Laat ik even gaan kijken of het misschien wakker is geworden”.
Ze holde naar huis en luisterde aan de deur. Het was stil binnen. Zachtjes deed ze de deur open en stak haar hoofd naar binnen. En daar stond de rabbi met het kind in zijn armen. Op weg naar de synagoge had hij het kind horen huilen en was naar binnen gegaan om met het kind te spelen en het in slaap te zingen.
Beste medegelovigen, dit joodse verhaal is natuurlijk geen vrijbrief voor het verwaarlozen van je kinderen of van andere medemensen. Maar als je van harte op God vertrouwt kunnen er soms onverwachte dingen gebeuren waardoor het achteraf toch weer een beetje meevalt.
Vertrouwen wij op God. Dan hebben wij minder redenen om bang te zijn.
Voor de keren, dat wij niet als een kind op onze hemelse Vader hebben vertrouwd, vragen wij nu samen om vergeving en wij beloven beterschap.
Openingsgebed
Laat ons bidden. God, onze Vader, Gij leidt alles ten goede voor wie zijn vertrouwen stelt op U. Wij hebben niets te vrezen, want ons lot is in uw hand. Geef dat wij ons nooit over U schamen, maar uw Naam oprecht belijden voor de mensen en erfgenamen worden van uw belofte. Door onze Heer Jezus Christus, uw Zoon … Amen.
Preek
Broeders en zusters, paus Johannes Paulus II sprak in zijn boodschappen vaak de woorden, die ook de engel Gabriël tot Maria sprak, en die wij ook zojuist in het evangelie hoorden: ?Weest niet bang”.
Als er iemand was, die een helder zicht had op de problemen en gevaren van deze tijd, op alle leugen, geweld en bedrog, op de zinloosheid van het materialisme, dan was het wel paus Johannes Paulus II, en ook zijn opvolger paus, Benedictus XVI had – en heeft nog steeds – een scherp inzicht.
Paus Benedictus, 93 jaar oud, is trouwens vrij plotseling naar Duitsland vertrokken om zijn ernstig zieke broer Georg, 96 jaar oud, te bezoeken.
Paus Franciscus hield dit jaar vanwege het corona-virus zijn Paaspreek in een vrijwel lege kerk. Hij sprak over het oude christelijke verhaal van Jezus en over de tijd van nu. Hij vergeleek het verdriet, dat mensen voelden na het sterven van Jezus met de gevolgen van de corona-crisis. Voor heel wat mensen is het leven nu ook in elkaar gestort. Ze zijn hun baan kwijt, hun bedrijf kwijt of bijna kwijt. Ze hebben een dierbare verloren.
Volgens paus Franciscus moeten we niet bang zijn en juist hoop houden. Ook zegt hij, dat we voor elkaar moeten zorgen en liefde moeten delen.
Er zijn maar weinig mensen in de wereld, die zo goed geïnformeerd zijn over wat er onder de mensen speelt en over hoe mensen denken als de pausen. In alle landen van de wereld heeft de paus vele vertegenwoordigers, die geregeld verslag uitbrengen van wat goed gaat, van wat beter kan en van wat niet goed gaat. Te midden van alle ellende, die de pausen zien en horen, blijven zij de boodschap van de engel uitspreken: ?Weest niet bang”.
Die pausen zeggen hetzelfde als Jezus Christus in het evangelie van vandaag: Geen haar op jullie hoofd zal verloren gaan, en: God heeft meer zorg voor jullie dan voor een zwerm mussen.
Dit is een hoopvolle en bemoedigende boodschap voor de mensen, die bang zijn voor alles wat er om hen heen gebeurt.
En er zijn in onze tijd inderdaad veel mensen, die voor van alles en nog wat bang zijn. Mensen kunnen soms allerlei redenen hebben om iets te doen of te laten, maar een belangrijke drijfveer – belangrijk in die zin, dat het vaak voorkomt – is de angst.
Mensen, die bang zijn, sluiten zich vaak in zichzelf op en durven niet naar buiten te treden, durven bijvoorbeeld niet altijd hun eigen mening te zeggen.
Liefde daarentegen maakt mensen vrij. Wie liefheeft, en wie zich bemind weet, treedt naar buiten om bijvoorbeeld andere mensen te helpen. Liefde is de beste raadgever, angst de slechtste.
Ik denk, dat veel mensen dit wel weten, maar dat het tegelijkertijd voor velen moeilijk is om hun angst of angsten te overwinnen.
Als mensen erg gesloten zijn, zou dit een teken van angst kunnen zijn. Hebzucht kan ook een teken van angst zijn. Omdat zij bang zijn, proberen mensen hun toekomst veilig te stellen met zo veel mogelijk bezittingen.
Mensen kunnen ook bang zijn voor de toekomst. Ze kunnen bang zijn om de boot te missen, dat ze het leven met haar snelle ontwikkelingen niet kunnen bijhouden. Mensen kunnen bang zijn om hun gezondheid te verliezen. Ze kunnen bang zijn om hun kinderen los te laten in een toekomst waar zijzelf nauwelijks vat op hebben. Ze kunnen bang zijn om hun huis te verliezen, ofwel door financiële moeilijkheden of vanwege van hun leeftijd: dat ze naar een verpleeghuis moeten.
Er is zo veel waar mensen bang voor kunnen zijn en toch spreekt de Kerk vandaag in Naam van Jezus Christus de boodschap uit: Weest niet bang.
Als mensen zo ver komen, dat zij zich niet meer door hun angsten laten leiden, kunnen zij echt liefhebben. Dan gaan zij lijken op de Vader in de hemel, die geen van zijn kinderen zal laten vallen, omdat Hij meer van hen houdt dan van alle mussen van de hele wereld.
Onze Vader in de hemel ziet heel goed waar wij, mensen, af en toe in de mist gaan. Maar Hij heeft wel het overzicht. Hij weet nu al hoe het afloopt. Hij weet hoe Hij door af en toe een beetje bij te sturen uiteindelijk alles ten goede kan keren.
Wij hebben een Vader, die ons zijn eigen Zoon heeft gegeven, als voorbeeld, maar ook lichamelijk in zijn sacramenten, bijzonder in de heilige Eucharistie. Onze hemelse Vader heeft ons door Jezus Christus de heilige Geest met zijn zeven gaven gegeven. De gaven van wijsheid en verstand, inzicht en sterkte, kennis, ontzag en liefde.
De mensen, die weten dat God van hen houdt, mogen beseffen, dat zij dit alles van God hebben gekregen en dat er dus eigenlijk geen reden is om bang te zijn voor wie of wat dan ook.
Mensen, die weten, dat God in hen woont, kunnen in zichzelf de kracht vinden om alle angsten te overwinnen en om zichzelf helemaal te geven aan God en medemens.
Er zijn voorbeelden genoeg. Wij kunnen denken aan de bekende heiligen, die in de oorlog in de concentratiekampen zijn gestorven: de Poolse pater Maximiliaan Maria Kolbe en dichter bij huis hebben wij ook de Nederlandse pater Titus Brandsma en zuster Edith Stein en nog zoveel andere, onbekende mensen, die net zo moedig waren.
Waar hebben zij de kracht vandaan gehaald om ondanks alle wreedheid toch van harte lief te hebben? Hoe hebben zij hun angst voor marteling en dood overwonnen? Paus Johannes Paulus II behoorde ook tot die categorie mensen, die niet bang was voor fascisme en communisme. Zij lieten zich niet breken.
Maar ook in ons eigen Heerhugowaard zijn er mensen, die bijvoorbeeld erg te lijden hebben onder de gebreken van de oude dag en die toch altijd blijk geven van een zekere blijmoedigheid. Zij laten zich niet leiden door angst, maar stellen hun vertrouwen op God.
Jezus Christus zegt, dat wij niet bang hoeven te zijn. De pausen zeggen het. En in de praktijk van het dagelijkse leven zeggen zo veel mensen het ook. Laten wij daarin de moed en de kracht vinden om onder alle omstandigheden te blijven liefhebben. Zorgen wij, dat wij ons niet door angst laten verlammen, maar openen wij ons in geloof en vertrouwen op Christus, in hoop op God bescherming, in liefde voor de hemelse Vader en voor allen, die wij op onze levensweg ontmoeten. Amen.