Preek op 10-04-2020, Goede Vrijdag, diaken Eelke Ligthart
Dierbare medegelovigen, op deze dag herinneren we ons als gelovigen hoe Jezus van Nazareth de weg van de liefde koos ten einde toe. Hoe Hij koos om de minsten te bevrijden en op weg te gaan met hen door lijden en dood. Hoe hij ter dood werd gebracht op het kruis.
Dit is ook de dag om ons te herinneren, allen die werden verraden en gefolterd vermoord. Dit om onder ogen te zien al het onrecht in ons eigen leven en de pijn om wat verkeerd ging.
Is er een reden om deze vrijdag goed te noemen? Hoezo goed? Wat is er goed aan lijden? Wat is er goed aan misbruik, aan ontrouw aan de ontelbaren die zinloos worden vermoord. “Mijn God waarom hebt U ze verlaten”?
Deze vrijdag vraagt om protest tegen het geweld in onze wereld en in onszelf.
Deze vrijdag komt ook de vraag op in hoeverre wij net als Jezus slachtoffer zijn en in hoeverre wij onderdrukker zijn en of we bij Jezus blijven of Hem ook alleen laten.
De vraag waarom we mensen doodzwijgen, uitwijzen of afschrijven. “ Mijn volk, wat heb ik u misdaan dat jullie Jezus kruisigen”? Het zijn ongemakkelijke vragen, maar Jezus wijst ons zelf de weg.
Vandaag horen we hoe Jezus het kwaad tegemoet treedt door het lijden op zich te nemen. Omdat Jezus het lijden en de dood niet ontwijkt, wordt de trouw van zijn Vader zichtbaar. Doordat Hij zijn kruisweg ten einde toe gaat, krijgt zijn leven universele betekenis, wordt Hij een kracht die ons verlost. We willen dus het lijden niet verheerlijken, maar protesteren tegen alle dood vanuit de hoop op leven, in naam van Jezus, de Levende.
In het Evangelie lazen we dat de religieuze en politieke leiders uit Israël wilden dat Jezus stierf als een misdadiger. Jezus was slachtoffer van onderdrukking. Waar hebben we dat meer gehoord? Velen herkennen zich in Jezus, want velen zijn ook slachtoffer geworden.
-Mensen die hun huis moeten verlaten vanwege woekeraars,
-Mensen die hun land moeten verlaten vanwege hun geloof,
-Mensen die hun werk verliezen vanwege de economische crises, en hun heil elders moeten zoeken,
-Mensen die dagelijks geestelijk en lichamelijk geweld ervaren.
Zij en vele anderen herkennen zich zelf in Jezus, hoe Hij daar staat voor zijn rechters, voor het publiek dat zo snel klaar is met een oordeel.
Zij zien hoe die zich bedreigd voelen, omdat Jezus de armen laat zien dat ze zelf een kind van God zijn, van koninklijke waarde. Daarom moet hij sterven.
Het lijden van Jezus is dus geen straf van God, maar een gevolg van zijn solidariteit met alle slachtoffers. Daarom biedt Jezus geen verzet. Hij weet zich “Dienaar van God” en houdt vast aan zijn vertrouwen in God. Zo brengt Hij redding voor velen.
Hoe kon Jezus deze weg gaan? Hij was vertrouwd met de woorden van Jesaja over het zoenoffer dat de plaats inneemt van het volk, dat zover is afgedwaald dat het zelf niet bij God terug kan komen. Hij weet dat op Grote Verzoendag door de Joodse Hogepriester een bok de woestijn werd ingedreven, beladen met zonden van Israël. Daarom zegt Johannes later in zijn Evangelie dat Jezus is gestorven voor zijn volk om alle verstrooide kinderen van God tot eenheid te brengen. Jezus is de laatste zondebok. Want Hij kiest ervoor om geweld niet met geweld te beantwoorden, want ook de herrezen Christus wil geen vergelding of haat. Hij vertrouwt er op dat God zich toont in het gelaat van het geweldloos slachtoffer.
Wat betekent dat voor ons, voor u en mij?
Dat betekent dat Jezus is gestorven voor ons allemaal, voor u en voor mij.
Maar horen wij dan bij de slachtoffers of bij de onderdrukkers?
Ik denk dat we allemaal bij beide groepen horen. Doordat Jezus kiest voor de geweldloze weg, komt Hij op voor de slachtoffers, maar ook de onderdrukkers schrijft Hij niet af. Ook voor hen stierf Hij. Alle mensen , wie we ook zijn, of welke wegen we ook gaan, wil Hij hun menselijk waarde geven.
Concreet komt het er op neer dat Jezus wil dat iedereen goed doet aan mensen. Goed in de ogen van God, en diep in ons hart weet iedereen wat goed is.
Zo wil Hij met zijn kruisdood een brug bouwen over alle tegenstellingen heen. Zo is Hij de verlosser van de wereld. Hij stierf voor ons.
Daarom is deze vrijdag een Goede Vrijdag. Amen.