Preek op 19-01-2020, 2e zondag door het jaar A, diaken Eelke Ligthart
Openingswoord
Dierbare medegelovigen, allemaal van harte welkom bij de viering van de eucharistie op de 2e zondag door het jaar A.
Vandaag, zo zou je kunnen zeggen, begint het openbare leven van Jezus. Jesaja
heeft het al over een licht voor de heidenen en het heil zal gaan tot de grenzen der aarde. Johannes de Dooper ziet Jezus naar zich toekomen en zegt: “Zie het Lam Gods dat de zonden van de wereld wegneemt”.
Ook wij komen steeds weer samen rond Jezus Christus. Hij wil een licht zijn voor onze parochie gemeenschap voor ieder van ons persoonlijk. Mogen we steeds weer beseffen dat we ons verenigen met Hem, met Hem vieren en dat uitdragen in de wereld om ons heen.
Preek
In het Evangelie van vandaag komen twee dieren voor: een lam en een duif. Als je die twee dieren voor de geest haalt, dan zie je een vredig tafereeltje. Het zijn zachtaardige dieren, ze vallen geen andere dieren aan. De duif en het lam, dieren die het best tot hun recht komen in rust en vrede.
Johannes de Dooper gebruikt de namen van deze twee dieren, als hij Jezus op zich af ziet komen. Hij zegt dan van Jezus: “Zie het Lam Gods dat de zonden van de wereld wegneemt” en “Ik heb de Geest als een duif uit de hemel zien neerdalen en Hij bleef op Hem rusten”.
Op de eerste zondagen na Kerstmis lezen we in het Evangelie fragmenten die Jezus als volwassen mens voorstellen. Verhalen die zeggen: Dit is Hem, maar ook tegelijkertijd verhalen die vragen of wij met die Jezus kunnen leven. Is hij voor ons werkelijk een leidraad in ons leven?
Het lam dat als symbool wordt gebruikt, kent onder de joden een lange traditie. Abraham die zijn zoon Isaak gaat offeren, vindt een volwassen lam tussen de struiken en dat offert hij aan God in plaats van zijn zoon Isaak.
Het lam nam de plaats in van de mens als offer uit dankbaarheid.
Het lam nam alle fouten en gebreken van de mens op zich. Ook in Jezus’ tijd werden lammeren en duiven geofferd.
In de christelijke traditie van vandaag offeren we geen lammeren en duiven meer aan God. Wij christenen belijden dat God zich voor eens en altijd met ons heeft laten verzoenen door Jezus, het Lam van God.
Wij mogen dus, als wij ons bewust worden van onze fouten en gebreken zeggen: God wij willen anders, wij willen beter leven, reken ons onze fouten niet aan. Hij, uw zoon Jezus, heeft immers als een lam onze fouten gedragen. Ja Hij staat voor de fouten van heel de mensen gemeenschap. Hij heeft ze eens en voor altijd bij God gebracht, en daarmee de band tussen God en de mensen hersteld.
Prachtige woorden zijn het zult u misschien wel denken, vol van betekenis voor mensen die die zich bezig houden met bijbelstudie of met de studie van oude gebruiken bij allerlei volkeren. Maar wat zegt het ons, mensen in het jaar 2020? Wij kennen in die zin geen gebruiken meer met offers van dieren.
Wij spreken van schade herstellen en betalen voor wat je hebt aangericht, of anders doet de verzekering dat wel voor ons. En als je iets misdaan hebt wat bijna niet meer goed is te maken, dan wordt je uit de gemeenschap weggehaald en krijg je gevangenis straf. Niemand spreekt dan nog over een offer.
Hoe kunnen wij Jezus dan nog begrijpen, nog aanvoelen? Hij die zijn leven gaf, zijn leven offerde als een lam, die onze zonden wegneemt, met de zachtaardige mentaliteit van een duif.
Eigenlijk zouden we duidelijker moeten inzien, wat die ene mens Jezus voor ons, voor alle mensen op zich heeft genomen. Misschien worden we dan echt gevoelig voor het leed wat mensen elkaar aandoen. Misschien willen we dan meer tot besef komen dat het lijden van Jezus, een ommekeer in ieders mensenleven moet zijn, een weg naar vrede.
Als wij het leed zien, dat we elkaar soms aandoen, dan moet er over gesproken kunnen worden, opdat het leed in de wereld niet meer als normaal wordt ervaren.
Mensen zullen dan zien dat geweld, lichamelijk zowel als geestelijk, mensonwaardig is, mensonwaardig voor mensen en vooral voor hen die zich christen noemen.
“Zie het Lam Gods dat de zonden van de wereld wegneemt” zegt Johannes ons vandaag nadrukkelijk. Ik hoop dat wij dat Lam Gods willen zien en herkennen en er naar zullen handelen. Amen.