Preek op 15-12-2019, 3e zondag van de advent, jaar A, pastoor Frank Domen
Openingswoord
Broeders en zusters, welkom op deze 3e zondag van de advent. We ontsteken de 3e kaars. Weer meer licht op de adventskrans en door Jezus en Maria en Jozef én ons, hopelijk ook meer licht in Kerk en samenleving …
Ik neem aan, dat meerdere aanwezigen de namen kennen van Caspar ten Boom en zijn twee ongetrouwde dochters, Corrie en Betsie ten Boom. Dankzij hen konden tijdens de Tweede Wereldoorlog honderden joden aan de dood ontsnappen.
Hun geheime plekje in huis ‘De Schuilplaats’ werd de basis voor heel veel mensen, die hen hielpen. Eén keer wisten ze zelfs 100 baby’s uit een joods weeshuis te redden. Medewerkers, verkleed als Duitse soldaten, haalden de baby’s weg en brachten hen naar veilige plaatsen.
Maar bij een andere gelegenheid werden ze verraden, door een Nederlander, een collaborateur, Jan Vogel. Zij werden naar Ravensbrück gestuurd. Betsie begon onmiddellijk voor de verrader te bidden, maar Corrie – denkend aan het vreselijke levenseinde van haar vader – had hem het liefste ter plekke vermoord. Betsie echter leerde haar zuster Corrie medelijden te hebben met de boosdoeners en uiteindelijk wist zij Jan Vogel te vergeven. Kort daarna, ten gevolge van vreselijke martelingen, stierf Betsie in het kamp onder de ogen van haar zuster Corrie.
Op 1 januari 1945 werd Corrie – ten gevolge van een administratieve fout – vrijgelaten.
Vlak vóór het einde van de oorlog hoorde Corrie, dat haar verrader, Jan Vogel, ter dood was veroordeeld. Zij schreef hem een brief waarin zij verklaarde, dat dankzij zijn verraad haar 84 jaar oude vader na 10 dagen gevangenschap was omgekomen. Ook haar zus was na 10 maanden gestorven. Haar broer Willem lag op het randje van de dood toen hij uit gevangenschap terugkeerde en diens zoon Kik keerde niet meer terug uit het concentratiekamp Bergen-Belsen. Zijzelf had de meest vreselijke ontberingen moeten doorstaan. Maar … zij vergaf hem. Jezus, die had opgeroepen om vijanden te vergeven, had haar daartoe de kracht gegeven.
Jan Vogel antwoordde haar, dat haar vergiffenis zo’n groot wonder was, dat hij tegen Jezus durfde te zeggen: Als U in het hart van uw volgelingen een zo grote liefde heeft gelegd, is er nog hoop voor mij. Jan las in de Bijbel, die Corrie hem had gezonden, dat Jezus was gestorven voor de zondaars en toen wist hij, dat God ook hem wilde vergeven. Een paar dagen later stierf hij.
Broeders en zusters, in de advent werken wij aan het stalletje van ons hart. Vragen wij vergeving, schenken wij wie dan ook vergeving. Dan wordt het een mooie Kerst.
Openingsgebed
Laat ons bidden. Heer onze God, altijd zijt Gij bezorgd om ons geluk. Geduldig en getrouw bereidt Gij uw volk voor op de komst van de Heiland. Doorbreek onze onmacht, ontsluit ons hart; dat wij onbevangen Hem erkennen, die midden onder ons zal komen: Jezus Christus, uw Zoon, onze Heer. Die leeft en heerst …
Crèche
Kinderwoorddienst
Preek
Broeders en zusters, eind december laten we het jaar 2019 achter ons en beginnen we aan het nieuwe jaar 2020. Kinderen en jongeren laten met het begin van de zomervakantie het oude school jaar achter zich en eind augustus/begin september beginnen ze aan een nieuw jaar. Om de haverklap laten wij het oude achter ons en beginnen we aan iets nieuws.
Johannes de Doper is de laatste profeet van het Oude Testament. Hij staat op de drempel van oud naar nieuw. Eeuwen lang hebben de joden van Israël gewacht op de komst van de door God beloofde Messias, de Redder. Talloos vele profeten hebben de mensen herinnerd aan Gods belofte en af en toe een stukje meer van de sluier, die over de Komende lag, opgetild en laten zien wat voor iemand Hij zou worden: geen triomferende politieke koning, maar een lijdende dienaar, die door zijn dood alle mensen van de heel wereld zou vrijkopen uit de macht van zonde en dood.
Al die profeten hebben over de komende Redder gesproken als over Iemand in de toekomst. Ook Johannes voorspelde zijn komst met de woorden “Bekeert u, want het Rijk der Hemelen is nabij” (Mat. 3,2), maar even later kon hij zeggen: Kijk, daar loopt Hij: “Zie, het Lam Gods, dat de zonden van de wereld wegneemt” (Joh. 1,29).
Johannes was ook de eerste getuige, die liet blijken, dat de beloofde Redder er bijna was. Hij was nog maar zes maanden in de schoot van zijn moeder Elisabeth toen Jezus Christus – nog maar een paar dagen oud in de schoot van zijn Moeder Maria – in de buurt van Johannes kwam. Op dat moment sprong Johannes op een ongekende manier op in de schoot van zijn moeder Elisabeth. Hij en zijn moeder werden allebei vervuld van de heilige Geest.
De katholieke Kerk eert Johannes de Doper daarom op bijzondere wijze door van hem niet alleen zijn sterfdag te vieren – 29 augustus – maar ook zijn geboortedag, 24 juni.
Beste medegelovigen, Johannes de Doper was een grote heilige. Misschien denken sommige mensen: een groot man, te groot voor mij. Ik kom niet eens in de buurt.
Nou, Johannes was ook een gewoon mens als wij. Toen het einde van zijn leven in zicht kwam – hij zat als ± 33-jarige jongeman in de gevangenis – begon hij zich toch even af te vragen of Jezus Christus nu werkelijk de door God beloofde Messias was. Er kwam een momentje van twijfel in hem op. Als Jezus de Redder was, waarom zat hij, Johannes, als bloedverwant dan in de gevangenis in afwachting van een vrijwel zekere executie?
Jezus laat aan Johannes berichten: “Blinden zien en lammen lopen, melaatsen genezen en doven horen, doden staan op en aan armen wordt de Blijde Boodschap verkondigd.” Met andere woorden: Ik ben het echt. Ik ben de Redder.
Jezus Christus heeft over de prediking van Johannes gehoord. En die is niet helemaal in zijn lijn. Johannes spreekt over een bijl, die ligt aan de wortel van de onvruchtbare boom. Die boom zal worden omgekapt en in het vuur geworpen. Krasse taal. Je zou er bang van worden.
Jezus echter verkondigt geen geweld, maar barmhartigheid. Hij laat de grond om een onvruchtbare boom nog eens omspitten en bemesten, geeft nog een jaar de kans. Hij verkondigt dus barmhartigheid in plaats van geweld. “Zalig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden,” zegt Hij in de zaligsprekingen (Mat. 5,7).
In plaats van zondaars te veroordelen zit Hij met hen aan tafel. Hij vernietigt mensen niet, dooft niet de walmende vlaspit, maar brengt hen tot nieuw leven. Hij is geen strenge rechter, maar een zachtmoedige Herder, die de verloren schapen opzoekt en op zijn schouders neemt.
Ieder van ons heeft wel van die tijden, dat we twijfelen aan Gods liefde en zorg voor ons. Is het allemaal wel waar, die blijde Boodschap en dat hele geloof!? Wat vinden mijn familieleden en vrienden en collega’s ervan, dat ik naar de kerk ga!? Ze zullen zich toch niet van mij afkeren!?
Jezus Christus geeft ons hetzelfde antwoord als dat Hij aan Johannes de Doper heeft gegeven: Kijk terug op je leven. Denk aan alle geweldige dingen, die God in jouw leven heeft gedaan. Houd vast aan je geloof, óók als het niet altijd logisch lijkt. Uiteindelijk zul ook jij gered worden.
Johannes had z’n twijfels, maar toch bleef de Heer heel vriendelijk en lovend over hem spreken: Onder hen die uit vrouwen geboren zijn is niemand opgestaan, die groter is dan Johannes de Doper” (Mat. 2,11). Wat een compliment!
Weten wij, dat God ook lovend over ons denkt, ook al zijn we nog niet ten volle de persoon, die God voor ogen heeft. Blijven we geloven. Blijven we aan onszelf werken.
Nog even terug naar Corrie ten Boom. Zij schreef ook brieven aan twee andere Nederlandse verraders, die eveneens ter dood waren veroordeeld, Willemsen en Kapteyn. Deze twee collaborateurs hadden Betsie en Corrie in de Nederlandse gevangenis tot bloedens toe geslagen en bewusteloos in hun cel achtergelaten.
In haar brief verzekerde zij hen allebei de vergeving van haar familie en van haarzelf en dat zij ook van Jezus vergeving konden verkrijgen.
Zij kreeg van allebei een antwoord. In de ene brief las zij: Ik weet hoe veel kwaad ik jouw familie heb aangedaan. Dat jullie mij kunnen vergeven is voor mij het onweerlegbare bewijs, dat ook Jezus mij kan vergeven. Ik heb Hem al mijn zonden beleden.
In de andere brief las zij een schokkend antwoord: Ik ben niet alleen verantwoordelijk voor de dood van jouw dierbaren, maar ook voor de vernietiging van duizenden joden. Het enige waar ik spijt van heb, is dat ik er niet meer heb kunnen doden, en dat ik ook niet meer mensen als jij heb kunnen ombrengen.
Beste medegelovigen, God wil dat wijzelf vergeving vragen en dat wij aan iedereen vergeving schenken, ongeacht de reactie van die anderen. Als het wel werkt bij de een en bij de ander niet, hebben wij in ieder geval altijd ons best gedaan. Vragen wij om, en vertrouwen wij op de kracht van God, die ons wil bijstaan. Jezus is de Vredevorst. Zijn ook wij mensen van vrede door steeds meer te vergeven. Amen.