Preek op 15-08-2018, Maria Tenhemelopneming, pastoor Frank Domen

Broeders en zusters, in het Magnificat staat geschreven, dat God welwillend – dat wil zeggen met veel plezier, veel vreugde – neerkeek op de kleinheid, de nederigheid, van zijn dienstmaagd.

Maar wat is nu precies nederigheid? Als we denken aan een nederig persoon, stellen sommige mensen zich misschien een klein en bescheiden mensje voor. Misschien denken anderen aan een medemens, die geen risico’s durft te nemen, omdat hij weinig zelfvertrouwen heeft. Weer anderen denken mogelijk aan iemand, die een minderwaardigheidscomplex heeft; als hij complimentjes krijgt, protesteert hij daartegen en verklaart, dat het toch niet zo goed was. Maar of dat echte nederigheid is?

Laten wij kijken naar Maria, wier grote feest wij vandaag vieren. Het klopt, dat toen tijdens het bezoek aan haar nicht Elisabeth de schijnwerpers op haar werden gericht, Maria verwees naar de grootheid van God. Wat er gebeurde, was niet aan haar te danken, maar aan die grote Schepper van hemel en aarde, de hemelse Vader van alle mensen. Alle zegeningen, groot en klein, komen van Hem. Maar deze wijsheid deed haar niet verdwijnen in een donkere schaduw. Zij kromp niet in elkaar, verstopte zich niet achter een pilaar in de kerk. De verlossing van de wereld, het openen van de hemel, was niet mogelijk geweest zonder de medewerking van Maria. Zoals Eva de hemel sloot door haar ongehoorzaamheid, zo heropende Maria het hemelse Koninkrijk door haar gehoorzaamheid onder alle omstandigheden.

Stellen wij ons voor een wel heel erg jonge vrouw, een jaar of zestien, nog maar net zwanger geworden, die een hele reis onderneemt; waarschijnlijk te voet en zeker zonder de gemakken van onze moderne tijd; zij gaat haar nicht Elisabeth in het ruige bergland van Juda bezoeken. Daar is behoorlijk wat moed voor nodig.

Maria is heel nederig, maar dat betekent dus niet, dat zij zich in een hoekje heeft verstopt. In tegendeel, zij is heel actief, ondernemend, durft het avontuur aan te gaan. Bijvoorbeeld ja zeggen tegen de engel Gabriël, terwijl zij nog maar net verloofd was met Jozef en nog niet met hem samenwoonde; dat is eigenlijk vragen om problemen, maar om een of andere reden wilde God het zo. Of vele jaren na de dood van Jozef als weduwe reizen naar Jeruzalem om Jezus naar vermogen bij te staan tijdens zijn lijden en sterven en begrafenis. Zij riskeerde gearresteerd te worden, omdat zij na de Hemelvaart van de Heer zich inliet met de apostelen en dan ben je zo’n beetje staatsvijand nummer één.

Maria was – en is nu in de hemel nog steeds – een daadkrachtige vrouw, maar zij was niet trots, niet hoogmoedig, deed niet uit de hoogte, zo van: hier ben ik en nu moeten jullie allemaal maar even luisteren. Nee, net als Jezus roept zij ons op zachtmoedige wijze op om de goede weg te gaan en zij hoopt en bidt, dat wij in vrijheid voor die – smalle – weg willen kiezen. Zelf koos zij er keer op keer voor om eenvoudigweg te doen wat God haar vroeg. Zij wist, dat haar eigen kracht niet voldoende was om te kunnen wat Hij haar opdroeg, maar dat was voor haar nooit een reden om er niet aan te beginnen. Zij was als het ware als iemand, die aan de bouw van een nieuw huis begon zonder voldoende financiële middelen, zonder hypotheek; maar zij vertrouwde op de Goddelijke Voorzienigheid. Zij krabbelde niet terug. In plaats van zichzelf door een vals gevoel van bescheidenheid buitenspel te laten plaatsen, keek zij vooruit en bouwde haar leven op God, van wie zij wist, dat Hij haar nooit in de steek zou laten.

Tussen haakjes, hoe wist Maria nu wat wel en wat niet Gods wil was? Wel, allereerst hield zij zich gewoon aan de geboden van God en van de joodse synagoge; soms kende zij de goddelijke wil door de bemiddeling van een engel. Maar in de meeste gevallen wist zij wat haar te doen stond door het leven te nemen, zoals het kwam. Wat er voor vandaag in haar agenda stond, wat haar die dag aan vreugde en verdriet zou overkomen, dat wilde zij verdragen en aan God opdragen. En dat is ook onze roeping.

Lieve mensen, God vraagt ook aan ieder van ons om mee te helpen aan de opbouw van zijn Koninkrijk en Hij vraagt om dat net als Moeder Maria te doen in nederigheid, bescheidenheid, met het vertrouwen, dat Gods heilsplan – mede door ons – ooit ten volle zal worden gerealiseerd. Nederige mensen laten zich niet leiden door angst en zorgen, maar ondernemen actie in vertrouwen.

Laten wij Maria’s Tenhemelopneming met ziel en lichaam zien als het kroonjuweel van haar nederigheid. Ja, God heeft de nederigen verheven. Zij, die in nederigheid en met vertrouwen naar voren trad, is nu de Koningin van hemel en aarde. Volgen wij Maria op haar weg door deze wereld heen naar Gods Koninkrijk in de hemel. Amen.