Preek op 24-01-2016, 3e zondag door het jaar C, diaken Eelke Ligthart
openingswoord
Allemaal van harte welkom bij de viering van de H. Eucharistie op de 3e Zondag door het Jaar.
Vandaag lijken de lezingen uit de H. Schrift ons te attenderen op een soort Bijbeldag. Een hoogtijdag van het woord van God. Zowel in de eerste lezing als in het evangelie wordt voorgelezen uit de Bijbel. In het boek Nehemia uit het oude testament leest de priester Ezra voor aan allen die de voorlezing kunnen volgen.
In het H. Evangelie van Lucas gaat Jezus naar de synagoge in Nazareth en men reikt hem de boekrol aan, waar Hij voorleest uit de profeet Jesaja.
Twee groepen mensen die samenkomen om te luisteren naar het woord van God en ontdekken dat het niet bij woorden mag blijven. Ook wij zijn samen gekomen om te luisteren naar het woord van God, om na afloop er iets mee te gaan doen, zoals Jezus spreekt: “Het schriftwoord dat gij zojuist gehoord hebt, is thans in vervulling gegaan”. Een fijne viering toegewenst.
preek
De priester Ezra leest van de dageraad tot de middag uit het boek van de wet. Dus gedurende de hele dag uit de H. Schrift voorlezen en luisteren. Zo deed men elk zevende jaar, het Sabbatsjaar. En heel het volk was aanwezig bij deze feestelijke gebeurtenis, want iedereen was vrij, iedereen nam daar blijkbaar ook de tijd voor.
Zo is ook onze zondagsrust een ideale voorwaarde om het Woord van God te beluisteren, zonder al die dingen in je hoofd die nog moeten, vandaag en morgen, volgende week, nee luisteren en opnemen met een vooral vrij hart.
Het woord van God doet wat het zegt. Het is een daad.
“Want zoals de regen en de sneeuw”, lezen we bij Jesaja, “ uit de hemel neerdalen, en pas daarheen terugkeren wanneer zij de aarde hebben gedrenkt, haar hebben bevrucht en met planten hebben bedekt, wanneer zij zaad hebben gegeven aan de zaaier, en brood aan de eter, zo zal het ook gaan met mijn woord. Het komt voort uit mijn mond, het keert niet vruchteloos naar mij terug, maar pas wanneer het heeft gedaan wat mij behaagt en alles heeft volvoerd, waartoe ik het heb gezonden. (Jes. 55,10-11).
En wij belijden dan ook dat Gods woord is mens geworden in Jezus. Zoals Johannes schrijft: “Het woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond”.
God deelt zichzelf mee in zijn woord , in Jezus.
Door alle eeuwen heen heeft het woord van God mensen geraakt. Het laat ook ons niet onverschillig. Al roept het ook bij mensen een hele reeks van reacties op, van uiterste vijandige afwijzing, tot de meest ontroerende aanvaarding. Maar dit woord moeten wij dan ook nog in ons leven toepassen als een soort rode draad. Zoals ook Jezus het woord vlees en bloed laat worden in zijn leven.
“Het schriftwoord dat Gij zojuist gehoord hebt, is vandaag in vervulling gegaan”.
Hij actualiseert het woord en legt het uit. De uitleg volgt op de voorlezing en het beluisteren, en verklaart de diepe zin ervan en de betekenis voor ons leven van nu. In de Bijbel lezen is geen vrijblijvend gebeuren, er moeten daden volgen. En dat kan best een zware opgave zijn. Vandaar dat de mensen in Nazareth, iets verder op in het evangelie, de woorden van Jezus ook afwijzen. Het gaat hen te ver, het komt blijkbaar aan het eigen ik. Maar dat geldt niet alleen voor hen. Ook mensen in onze tijd, in ons eigen leven zeggen we niet op al die woorden “Amen, Amen”.
Toch raakt het woord van God mensen. En waar wij mensen, dat woord van God nederig aanvaarden, zoals Maria dat deed, raken we in verwachting, niet in de letterlijke zin, maar we ontvangen leven en brengen leven voort.
Toen het volk het woord van God hoorde, barste het uit in tranen. Het overkomt ons ook, dat hoop ik tenminste, dat we ergens om moeten huilen. Een traan moeten laten om verschillende redenen. Als we heel erg ongelukkig zijn, ontgoocheld, gekwetst of vernederd worden. Maar ook kun je huilen van geluk, als een kind wordt geboren, of als je getroost wordt. Misschien is het u wel eens overkomen als je een tekst leest, een woord hoort dat je diep raakt, misschien zelf wel hier in de kerk. Het blijkt dan het juiste woord te zijn dat je nodig hebt, waarbij je in je hart wordt geraakt.
Het is als een zachte regen, als een milde dauw. Het dringt door tot je hart en van dankbaarheid komt de emotie en wellicht een enkele traan.
Er staan veel troostende woorden in de H. Schrift, naast andere woorden. Neem en lees en je vindt zeker een woord dat je raakt, dat je bemoedigd, je misschien wel troost. Misschien hebt u het woord, die passage al wel gevonden, bewaar het in je hart, zoals Maria de woorden van de engel bewaarde in haar hart als een kostbare schat.
De Heer kondigt in het H. Evangelie een genade jaar af, blinden zullen zien, gevangen worden vrijgelaten, verdrukten gaan heen in vrijheid, vluchtelingen worden opgevangen ondanks tegenwerking. Een genade jaar wordt afgekondigd, een jaar van barmhartigheid zoals 2016.
Allemaal mooie woorden. Maar deze woorden mogen geen woorden blijven. Het woord moet worden gedaan.
Deel met wie niets heeft, zoals er in de eerste lezing staat.
Het is aan ons, beste medegelovigen, om vandaag en de komende tijd, het woord dat we gehoord hebben in vervulling te doen gaan, om te zetten in daden. Amen.