Preek op 04-06-2016, de 10e zondag door het jaar C, pastoor Frank Domen

Er zijn tegenwoordig programma’s te verkrijgen, die erop gericht zijn om jezelf te helpen, en dat is dan ook wat zij doen: jou helpen. Ze beloven je om je te helpen je verborgen mogelijkheden te ontdekken als ze ons het geluk en de rijkdom laten zien die wij zouden kunnen krijgen als wij niet langer zouden wachten met het realiseren van onze dromen en als we zouden beginnen met te doen wat wij altijd al hadden willen doen. Als we al onze energie richten op het bereiken van onze doelen – zelfs al zou dit betekenen, dat we de mensen om ons heen maar even moeten vergeten – dan zouden we ons geluk bereiken.

Hoe anders is Jezus’ opvatting over het helpen van jezelf. Om volmaakt geluk te bereiken – want dat is wat zaligheid betekent – moeten wij arm van geest worden. Wij moeten leren zien dat wij iets nodig hebben, dat buiten onszelf ligt. Wij zijn gemaakt om in relaties te leven, allereerst met God, maar ook met andere mensen. Arm van geest zijn betekent dat wij kunnen worden verrijkt door door anderen of iets anders dat buiten onszelf ligt. Het betekent dat wij onze eigen leegheid moeten erkennen.

Maar de zaligsprekingen van Jezus zijn niet alleen maar een algemene oproep tot nederigheid. Veel belangrijker is dat zij een uitnodiging zijn om op praktische en alledaagse manieren deel te nemen aan het leven van het Koninkrijk van God. Als wij bijvoorbeeld werken van barmhartigheid verrichten, belichamen wij de barmhartigheid van God zelf. Als wij ernaar streven een rechtvaardig leven te leiden, komen wij dichter bij de heiligheid van de Heer zelf. Als wij leven in de zuiverheid van gedachten, van woorden en daden, beschermen wij onszelf tegen allerlei verstrooiingen, zodat wij de Heer beter kunnen herkennen, zowel in ons eigen hart als in de harten van onze medemensen.

Er is geen magische formule, die ons kan helpen een evenwichtig en vredig leven te leiden. De zaligsprekingen zijn niet slechts een beter programma om jezelf te helpen. Zij belichamen eerder de wijsheid van God, een wijsheid volgens welke Jezus zelf leefde en die Hij ook aan iedereen leerde. En deze wijsheid draagt een krachtige belofte in zich: hoe meer wij onszelf zien als arm zonder Jezus, hoe rijker wij in Hem zullen worden. Het is eigenlijk heel eenvoudig, maar wel een grote uitdaging om zo te leven. Amen.