Preek op 02-04-2015, Witte Donderdag, jaar B, pastoor Frank Domen

openingswoord

Beste medegelovigen, welkom op deze heilige avond. Na de triomfvolle intocht in Jeruzalem met duizenden mensen viert Onze Heer Jezus Christus met een heel klein, select gezelschap het Laatste Avondmaal. Niet eens zijn moeder is er bij.

Het is een afscheidsmaal. Nog deze avond zal Hij door één van zijn twaalf vrienden verraden worden. Maar het is Gods heilsplan. Het verraad is nodig. God kan uit het kwade het goede halen: de verlossing van alle mensen.

Wij mogen vanavond bij dit maal aanwezig zijn. Het is heel intiem. Jezus Christus geeft zichzelf aan de apostelen. Hij komt door de heilige Communie helemaal in hen. Hij en de leerlingen worden volkomen één, zoals Christus en de Vader één zijn.

Bidden en zingen wij zo goed mogelijk mee. Luisteren wij met aandacht naar Gods Woord. Dan mogen ook wij één worden met Hem en door Hem met elkaar.

openingsgebed

Laat ons bidden. God, wij herdenken en vieren het heilig avondmaal, toen uw eniggeboren Zoon het nieuwe offer en de maaltijd van zijn liefde voor altijd aan de kerk heeft toevertrouwd, voordat Hij zich overleverde aan de dood. Wij vragen U: mogen wij in dit grote mysterie de bron vinden van liefde en leven in overvloed. Door … . Amen.

preek

Broeders en zusters, morgen – het klinkt misschien vreemd – ‘vieren’ wij, dat Onze Heer Jezus Christus aan het Kruis is gestorven. Het is een viering, want doordat Hij als onschuldige Godmens de Kruisdood stierf, de dood van een misdadiger, loste Hij de schuld in, die de mensheid bij God had uitstaan vanwege de zonden van de mensen van alle tijden en alle plaatsen. Door de grote schuld van de mensen tegenover God was de hemel gesloten. Jezus Christus betaalde namens de gehele mensheid met zijn leven deze schuld. De hemel werd op het moment van zijn Kruisdood weer geopend. Daarom heet de dag van morgen ook ‘Goede Vrijdag’.

Wat Jezus Christus vanavond doet, op deze avond van het Laatste Avondmaal, is alvast op sacramentele wijze doen wat Hij morgen gaat doen. ‘Op sacramentele wijze’ wil zeggen, dat Hij tekenen gebruikt, brood en wijn, waaraan Hij een goddelijke kracht toekent. Hij verandert brood en wijn in zijn Lichaam en Bloed. Hier het brood, daar de wijn. Dus, hier zijn Lichaam, daar zijn Bloed. En die scheiding tussen Lichaam en Bloed is een goddelijk teken van zijn dood. Als Hij aan de tafel van het Laatste Avondmaal zijn Lichaam en Bloed aan zijn én onze hemelse Vader aanbiedt, biedt Hij zijn leven werkelijk aan. Niet zo van: “Dit ga Ik morgen doen”, nee, nu al, op deze heilige avond van Witte Donderdag biedt Hij zijn leven aan de Vader aan. Het offer van het Kruis wordt al gebracht.

Hoe dat kan? Wij zullen het nooit helemaal kunnen begrijpen. Het is geen raadsel, maar een mysterie, een geloofsgeheim. Wij hebben te maken met een Godmens, die tijdens zijn leven vaak in het bijzijn van duizenden mensen aan de lopende band wonderen heeft gedaan. Dus waarom nu niet!?

Wat Jezus Christus deed aan de tafel van het Laatste Avondmaal, doen wij in onze katholieke kerken op onze altaren tot op de dag van vandaag. Jezus Christus sprak immers: “Dit is de Beker van het nieuwe, altijddurende Verbond”. En Hij zei er ook nog bij: “Blijft dit doen om Mij te gedenken”.

Door tegen de apostelen te zeggen “Blijft dit doen…” wijdde Hij hen tot priester, want ook Hijzelf bracht als priester het offer. ‘Priester’ wil immers zeggen ‘offeraar’. Door de wijding maakte Hij de apostelen en al hun opvolgers innerlijk aan Hem gelijk. Niet gelijk in zijn persoonlijke heiligheid, maar in de macht om het Kruisoffer tegenwoordig te stellen op het altaar.

Begrijpen wij het goed: Christus sterft niet opnieuw op het altaar. Nee, de toen stervende Christus komt op ons altaar tegenwoordig. Zoals God, de Vader, 2000 jaar geleden met een oneindig welbehagen naar de stervende Christus keek, vanwege zijn gehoorzaamheid, zo kijkt Hij nu nog steeds naar de Christus op ons altaar. Zoals toen, 2000 jaar geleden, de vriendschap tussen God en de mensen werd hersteld, zo kan die ook nu worden hersteld. Ook wij, hier, rondom het altaar verzameld, staan met Maria en Johannes onder het kruis. Christus is blij, dat wij er zijn om Hem te troosten, om zijn eenzaamheid een beetje te doorbreken. Zoals Christus, hangend aan het Kruis, voor- en tegenstanders om zich heen verzameld zag, zo ziet Hij ook ons rondom zijn Kruis. Wij leven met Hem mee en tegelijkertijd mogen wij delen in de genezende, goddelijke kracht, die er van het Kruis uitgaat.

Laten wij vragen, dat Jezus’ genezende kracht mag uitgaan naar alle mensen, die lijden onder oorlog en geweld, alle mensen die verdeeld zijn, alle mensen die ernstig ziek zijn, naar mensen die een of ander kruis te dragen hebben, die angstig zijn, zich zorgen maken. Dat zijn genezende kracht mag uitgaan naar ons en onze gezinnen, naar Heerhugowaard en alle plaatsen waar wij wonen en werken.

Beste medegelovigen, in heel veel Nederlandse kerken wordt – als het gaat om de heilige Eucharistie – alleen maar nadruk gelegd op het feit, dat Jezus Christus het brood brak en het uitdeelde. Dat is waar, maar in de verschillende encyclieken over de Eucharistie schrijven de pausen, dat er nog zo veel meer is. Onze Heer Jezus Christus is werkelijk aanwezig in de Eucharistie. Zoals wij hier in de kerk samen zijn met lichaam en ziel, met heel ons menszijn, zo is Hij met Lichaam en Ziel en met zijn godheid aanwezig op het altaar. Onze God is een nabije God. En – schrijven de pausen – Jezus Christus offert tijdens de heilige Eucharistie werkelijk zijn leven.

Wat zou er veel meer vrede in de wereld zijn als meer mensen bereid waren net als Jezus Christus offers te brengen. Offers brengen is dingen doen, die je zwaar vallen, waar je geen zin in hebt, maar je doet ze om God te eren en je medemens te helpen.

Denken wij er aan, dat als wij de heilige Communie ontvangen, wij Christus ontvangen met al zijn liefde en al zijn kracht. Als wij ons openstellen werkt Hij door ons, met ons en in ons. Onze woorden zijn dan christelijke woorden. Onze daden christelijke daden.

Een daad, die Christus stelde voorafgaand aan zijn Levensoffer, is die van de Voetwassing. Hij, God en Heer van het Heelal, Zoon van de Allerhoogste, legde zijn gewaad af en knielde als een dienaar voor zijn apostelen neer en waste hen één voor één de voeten. Zo wilde Hij duidelijk hoe wij in alle bescheidenheid er moeten zijn voor elkaar, bereid tot de kleinste, de minste werken. Wie zich klein maakt zal door de Vader verheven worden.