Overweging ter voorbereiding van vrijdag 28-01-2023, H. Thomas van Aquino, priester en kerkleraar
Uit een toespraak van de heilige priester Thomas van Aquino († 1274)
Het kruis is een voorbeeld van alle deugden
Was het wel nodig dat de Zoon van God voor ons leed? Wel zeker, en men kan er twee belangrijke redenen voor aanvoeren: ten eerste, dat dit lijden als geneesmiddel dient tegen de zonden; ten tweede, dat het een voorbeeld is voor al ons handelen.
Een geneesmiddel, omdat wij in het lijden van Christus een geneesmiddel vinden tegen het kwaad dat wij door onze zonden over ons afroepen.
Maar even nuttig is dit lijden, omdat het ons een voorbeeld geeft. Het lijden van Christus is immers voldoende om ons leven volkomen inhoud te geven. Want ieder die volmaakt wil leven, hoeft alleen maar te versmaden wat Christus op het kruis heeft versmaad en alles te verlangen wat Christus heeft verlangd. Het kruis is een voorbeeld van alle deugden.
Zoekt u een voorbeeld van liefde? ‘Geen groter liefde kan iemand hebben dan deze, dat hij zijn leven geeft voor zijn vrienden’ (Joh. 15, 13). Dit deed Christus op het kruis. Als Hij dus zijn leven voor ons heeft gegeven, mag het ons ook niet moeilijk vallen om ter wille van Hem tegen al het kwaad stand te houden.
Zoekt u geduld? De hoogste vorm van geduld vindt u op het kruis. Twee redenen maken het geduld tot een grote deugd: ofwel ondergaat iemand geduldig groot onrecht, of hij duldt dingen die hij zou kunnen ontwijken, maar die hij niet ontwijkt. Maar Christus heeft aan het kruis veel geleden, en met veel geduld, want: ‘Als Hij gescholden werd, schold Hij niet terug’ (1 Petr. 2, 23). ‘Als een schaap werd Hij ter slachtbank geleid en Hij opende zijn mond niet’ (Hand. 8, 32; vgl. Jes. 53, 7). Groot is dus het geduld van Christus aan het kruis. ‘Laten wij vastberaden de wedstrijd lopen waarvoor we hebben ingeschreven. Zie naar Jezus, de aanvoerder en voltooier van ons geloof. In plaats van de vreugde die Hem toekwam, heeft Hij een kruis op zich genomen en de schande niet geteld’ (Heb. 12, 1-2).
Als u een voorbeeld van nederigheid zoekt, zie dan op naar de Gekruisigde, want God wilde onder Pontius Pilatus veroordeeld worden en sterven.
U zoekt een voorbeeld van gehoorzaamheid? Dan moet u Hem volgen die de Vader gehoorzaam is geworden tot de dood toe: ‘Zoals door de ongehoorzaamheid van één mens’, namelijk Adam, ‘allen zondaars werden, zo zullen door de gehoorzaamheid van Een allen worden gerechtvaardigd’ (Rom. 5, 19).
Als u een voorbeeld van het versmaden van het aardse zoekt, volg dan Hem die is ‘Koning der koningen en Heer der heren’ (Apok. 19, 16), ‘in wie alle schatten van wijsheid en kennis verborgen liggen’ (Kol. 2, 3). Hij hing naakt aan het kruis, werd bespot, bespuwd, gegeseld, met doornen gekroond en tenslotte met azijn en alsem gelaafd.
Zoekt dus geen bevrediging in kleding en rijkdom, want ‘zij hebben mijn kleren onder elkaar verdeeld’ (vgl. Mt. 27, 35 Vulg.; Ps. 22 (21), 19); niet in eerbewijzen, want Hij heeft bespottingen en geselslagen ondergaan; ook niet in ereambten, want zij ‘vlochten een doornenkroon en zetten Hem die op’ (Mc. 15, 17); en bovendien niet in zingenot, want ‘zij lesten mijn dorst met azijn’ (Ps. 69 (68), 22).