Broeders en zusters, allemaal van harte welkom. We vieren de drie aartsengelen.

Volgens joods-christelijke overleveringen zijn er zeven aartsengelen. Drie van hen worden in de katholieke Kerk vereerd: Michaël, Gabriël en Rafaël. Aartsengelen zijn geestelijke wezens die in Gods nabijheid leven. Zij zijn betrokken bij de verlossing van de mensheid.

Volgens een middeleeuwse opvatting zijn deze wezens ingedeeld in negen koren: Serafijnen, Cherubijnen, Tronen, Heerschappijen, Vorstendommen, Machten, Krachten, Aartsengelen en Engelen.

De indeling in negen ordes is afkomstig van Pseudo-Dionysius, een onbekende christelijke en neoplatoonse theoloog uit de 5e/6e eeuw, die zich voordoet als Dionysius de Areopagiet, een tijdgenoot en bekende van de apostel Paulus.

In de Bijbel vinden we nagenoeg geen informatie over de engelenrangen. De bijbelse bron van Pseudo-Dionysius’ hemelse hiërarchie is onder meer de Kolossenzenbrief, waarin sprake is van ’tronen, heerschappijen, vorstendommen, machten’.

De Judasbrief koppelt als enige Bijbelse bron het woord ‘aartsengel’ aan een naam: Michaël. Het is opmerkelijk dat Gabriël en Rafaël, de twee andere door de RK-Kerk vereerde aartsengelen, in de Bijbel niet als aartsengel worden aangemerkt. In het verhaal over de Annunciatie in het Lucasevangelie is er sprake van ‘de engel Gabriël’ en niet ‘de aartsengel Gabriël’. Hetzelfde geldt voor Rafaël in het oudtestamentische boek Tobit.

In het twaalfde hoofdstuk van Tobit maakt Rafaël, de reisgezel en beschermer van Tobias zijn ware identiteit bekend: ‘Ik ben Rafaël, een van de zeven engelen die in de nabijheid van de troon van de Heer verkeren.’ Toen Tobit en Tobias dit hoorden, wierpen ze zich ontzet en vol angst ter aarde (12: 15.16). Ook hier is geen sprake van aartsengelen, maar van engelen. Opmerkelijk is hier het getal zeven. Vooral in de oosters-christelijke traditie hebben theologen daaruit de conclusie getrokken dat er zeven aartsengelen zijn.

De christelijke verering van de zeven aartsengelen is praktijk in de Byzantijnse, de Koptische en de Ethiopische traditie. Tijdens de Synode van Rome in 754 werd onder leiding van de heilige paus Zacharias bepaald dat de andere vier aartsengelen niet in een gebed mochten worden aangeroepen. De reden was dat daar onvoldoende bijbelse basis voor was.

Michaël (Hebreeuws voor ‘Wie is als God?’) wordt beschouwd als de aanvoerder van de hemelse legers in de strijd tegen Satan. Ook is hij belast met het beschermen van de rechtvaardige zielen op de Dag van het Laatste Oordeel. Verder is hij beschermer van het Volk van God. Gabriël is de engel bij uitstek. ‘Engel’ komt namelijk van het Griekse aggelos, dat ‘boodschapper’ betekent. Gabriël is in de Heilige Schrift de verkondiger van goddelijke boodschappen. Gabriël betekent letterlijk: ‘sterke man Gods’. Rafaël wordt in de katholieke leer vereerd als de engel die genezing en bescherming biedt aan alle mensen die onderweg zijn naar het hemels paradijs. Rafaël betekent: ‘God heeft genezen’.