Preek op 28-01-2024, 4e zondag jaar B, diaken Eelke Ligthart

Preek op 28-01-2024, 4e zondag jaar B, diaken Eelke Ligthart

Openingswoord

Allemaal van harte welkom bij de viering van de H. Eucharistie op de 4e zondag door het jaar, ook degenen die via life-stream met ons zijn verbonden, welkom.

Ik weet niet of u regelmatig op de TV het journaal volgt. Ik doe dat om te horen en te zien wat er allemaal in de wereld gebeurt. De laatste tijd echter is het journaal nogal voorspelbaar. Oorlog hier, oorlog daar. Presidenten en andere machthebbers die het allemaal het beste weten. En dan die eindeloze gesprekken met deskundigen, de ene generaal buiten dienst volgt op de andere. Je vraagt je wel eens af waar is het echte gezag.

Marcus vertelt ons vandaag in het evangelie, dat Jezus in de synagoge spreekt als iemand met gezag. Niet zoals de schriftgeleerden die spreken op gezag van anderen, nee Jezus spreekt op eigen en overtuigend gezag. Dit tot verbazing van de toehoorders. Willen wij ons nog wel eens laten verbazen door de woorden van Jezus, als iemand die spreekt met gezag? Een goede viering.

Preek

Dierbare medegelovigen, De toehoorders zijn verbaasd als ze Jezus horen spreken. Het vermoeden zou kunnen ontstaan, dat door die verbazing ze een nieuwe kijk krijgen op de werkelijkheid. De genezing van de man, die in de macht was van een onreine geest, was tegelijkertijd een genezing van de geest van de omstanders daar in de synagoge.

Zij keerden terug naar de werkelijkheid en konden kiezen tegen alle verstarde en vastgeroeste opvattingen. Kiezen tegen alles wat hen op een dood spoor had gebracht.

Jezus wordt ook altijd beschreven als een man tussen het volk , tussen de gewone mensen met hun ziekten en zorgen van alle dag, mensen zoals u en ik. Het is de beschrijving van een man, die de blijde boodschap verkondigd met een gezag dat men herkend.

Die herkenning van de toehoorders is bijzonder. Er is kennelijk niet met dwingende macht gesproken, maar met bevrijdend gezag.

Er bevond zich in hun synagoge juist een man, die in de macht was van een onreine geest en luid begon te schreeuwen: “Jezus van Nazaret, wat hebt Gij met ons te maken? Ge zijt gekomen om ons in het verderf te storten. Ik weet wie Gij zijt: de Heilige Gods.”

Ook wij kunnen ons niet onttrekken aan de opdracht, om na te denken over de kern van de zaak: Kies in godsnaam voor het leven. Wees solidair met elkaar.

Het is eenvoudig gezegd, ik ben het met u eens, maar waar en hoe krijgen die woorden van Jezus weer opnieuw kracht en gezag voor ons in 2024. Wat moet er in onze tijd gebeuren, opdat mensen weer vol vuur raken over de echte inhoud van deze leer van Jezus?

Wat moet er gebeuren willen wij weer terug gaan naar de bron van ons eigen geloof? Hoe vaak luisteren wij niet naar het kerkelijk leergezag, Paus, bisschoppen en andere hoogwaardigheidsbekleders, die vaak ook enkel maar herhalen vanuit de traditie, vanuit het verleden. Het lijkt soms een gezag, dat is verstard, gevangen in een web. Het lijkt vaak niet ontvankelijk voor de situaties van alle dag, voor de huidige tijd. Mag je dan van binnenuit kritisch kijken naar de kerk, die zegt normen vast te stellen voor het leergezag aan de hand van het Evangelie en dus ook het heil van alle mensen?

Natuurlijk moet je kritisch blijven kijken, het evangelie verplicht ons er toe.

De oorzaak dat we te weinig kritisch kijken, zal waarschijnlijk mede oorzaak zijn dat de leer steeds minder met gezag herkent en bevestigd wordt.

Mensen komen niet meer gemakkelijk in beweging. En dat heeft te maken met de manier, waarop zaken aan ons worden voorgesteld.

Als het leed in de wereld aan ons wordt voorgesteld als een tragedie, waarin alles grauw van ellende is, dan ontstaat er gauw een gevoel van machteloosheid. Wat kunnen wij doen aan de honger in de wereld, al die vluchtelingen en ga zo maar door. Je zou er moedeloos van worden.

Waar echter de cirkel van het noodlot wordt doorbroken, daar ontstaat verbondenheid en komt er ruimte voor daadwerkelijke actie. Wat wij als mensen vaak tonen, een gebrek aan belangstelling, een passieve houding, zijn meestal geen tekenen van kwade wil of een teken van geestelijke luiheid, maar vaak een teken van verwarring, een teken dat er iets niet goed zit, dat er iets niet klopt.

Het evangelie verplicht ons tot een kritische houding ten aanzien van ons doen en laten. Zolang er machten en krachten zijn, die het schijnbaar voor het zeggen hebben, dan ontstaat er bij ons mensen al snel een soort verlammend gevoel van “Wat kan ik er aan doen.”

Het omgekeerde is echter ook waar en dat lezen we bij Marcus. Het doorbreken van schijnbaar onaantastbare opvattingen, kan een gevoel van bevrijding oproepen. Spreken met werkelijk gezag, doet mensen overeind komen en hun waardigheid hervinden.

Die kracht en overtuiging vinden we terug in het profetisch karakter van het optreden van Jezus. Hij brengt een doorbraak tot stand in de toen geldende opvattingen van de joden. De door Jezus op gang gebrachte profetische beweging had een heilzame werking op alle mensen. De woorden van het evangelie hadden geen beklemmende uitwerking op de eerste christenen, maar werkten bevrijdend. Bevrijdend en opstanding die het juk en de belemmeringen weg moeten nemen.

Jezus had die vrijheid, Hij bleef zichzelf. Hij liet zich door geen enkel verstart gezag of macht misbruiken. Hij ging vrij uit en stond tussen de mensen, tussen ons, ook vandaag.

Aan ons allen de taak en de verplichting om met Jezus mee te lopen door het leven, niet voor de voeten te lopen , maar mee te gaan met de boodschap die Hij ons mensen wil meegeven.

Het woord van God heeft bevrijdend gezag. Laten we met Hem op weg blijven gaan, alle dagen van ons leven. Amen.