Preek op 11-09-2022, 24e zondag door het jaar C, diaken Eelke Ligthart

Preek op 11-09-2022, 24e zondag door het jaar C, diaken Eelke Ligthart

openingswoord

Van harte welkom bij de viering van de H. Eucharistie op de 24 e zondag door het Jaar, hier in de kerk maar ook al diegenen die via life-stream met ons zijn verbonden.

Vandaag durft de kerk het aan om het hele hoofdstuk 15 van het Lucas evangelie in de liturgie op te nemen. Het verhaal van de verloren zoon, het verloren geldstuk en als eerste het verloren schaap.

In drie gelijkenissen vertelt Jezus over verliezen en vinden, of beter gezegd over verloren raken en terug gevonden worden. Jezus in het gezelschap van tollenaars en zondaars die naar Hem willen luisteren. Farizeeën en Schriftgeleerden hebben er moeite mee dat Jezus zondaars ontvangt en met hen eet. Het schaap en het geldstuk worden terug gevonden en dat leidt tot grote vreugde, net zoals er in de hemel grote vreugde is over de bekering van een zondaar. Toch laat Jezus er een gelijkenis, de verloren zoon, op volgen die niet zo schematisch is als de eerste twee gelijkenissen.

Toch keert het verliezen, terugvinden en vreugde er op subtiele wijze in terug.

Preek

Of welke vrouw, die tien zilverstukken bezit en er één verliest, steekt niet een lamp aan, veegt niet het huis en zoekt niet zorgvuldig totdat ze het vindt? En als ze het gevonden heeft, roept ze haar vriendinnen en buurvrouwen bij elkaar en zegt: Deelt in mijn vreugde, want het zilverstuk, dat ik had verloren, heb ik gevonden.

Een heel bekent evangelie vandaag. Verliezen en terug vinden.

Een vader die twee zoons heeft. Hij heeft zijn zoons met liefde proberen te vormen naar zijn beeld en gelijkenis, hun waarden meegegeven als barmhartigheid en recht, die het leven van die vader kenmerken en kwaliteit geven. Op verzoek van een van de twee zoons verdeeld hij zijn erfenis.

Heeft u er wel eens aan gedacht, dat deze erfenis niet alleen uit geld heeft bestaan?

Maar dat in die erfenis ook de ziel en de zaligheid van die vader zit opgesloten? De erfenis die hij met al zijn liefde geplant heeft in het en de ziel van zijn twee zonen.

De oudste zoon blijft braaf thuis en doet plichtsgetrouw zijn taken. Hij doet zijn werk, maar een vertrouwensband hebben deze zoon en vader niet. Er wordt nog maar weinig gesproken, ja over het werk, de dingen die moeten gebeuren, maar er is geen gesprek over wat er zich in je binnenste, in je hoofd allemaal afspeelt.

Je zou kunne zeggen dat de oudste zoon zijn ziel heeft afgesloten. Hij neemt a.h.w. afstand van zijn vader.

De jongste zoon verkwist de erfenis van zijn vader, jaagt niet alleen zijn geld er door heen, maar verkwanselt ook alles waarmee hij is groot gebracht. Wat een teloorgang….Drank, vrouwen, vervreemding…… In onze tijd zou de jongste zoon misschien voor een goed betaalde maar harteloos beroep gaan, verre vakanties hebben, luxe feesten vieren, fanatiek sporten, of zich bezig houden met nog andere dingen, die de leegte in je ziel uiteindelijk niet blijken te kunnen vullen.

Als de jongste zoon zich dan uiteindelijk tussen de varkens bevindt, totaal vervreemd, bijna zelf tot een dier verworden, zonder ziel, realiseert hij zich wat hij heeft verloren. Hij leeft niet meer vanuit het visioen van zijn vader, dat gekenmerkt wordt door liefde, geduld, barmhartigheid en recht. Hij voelt het tot in zijn diepste wezen: hij is, door alles wat hij heeft gedaan, beslist geen zoon meer van zijn vader. Hij lijkt zelfs niet meer op zijn vader! Nee, die gelijkenis is verloren gegaan. Op z’n hoogst zou hij nog een dagloner kunnen zijn, die alleen voor een dag werk heeft en dus aan de genade en de goede wil van anderen is overgeleverd.

Maar de vader, die is nog steeds de vader die hij altijd was: hij houdt van zijn beide zonen, ook al gingen ze allebei hun eigen weg. Elke dag hoopt hij dat ze hun ziel bewaren, dat ze niet verloren gaan.

Over zijn jongste zoon maakt hij zich de meeste zorgen, want de oudste bevindt zich nog in het ouderlijk huis. Hij gelooft ook, dat hetgeen hij aan zijn jongste zoon heeft geleerd, niet helemaal verdwenen is. Daarom staat hij elke dat op de uitkijk! Zijn zoon zal echt, vroeg of later, zijn ziel hervinden.

Wat is er dan een vreugde. Wat verloren leek is terug gevonden. Hij omarmde zijn jongste zoon vol barmhartigheid. Zijn visioen is niet verloren gegaan, maar heeft uiteindelijk gewonnen. In de vader en de zoon kwam de liefde samen.

En nu maar hopen dat de oudste zoon ook echt wil komen meevieren, dat ook in hem de liefde en de barmhartigheid voor zijn broer en zijn vader het wint van zijn halsstarrigheid. Want wat van de vader was, is ook van hem. Vaders erfenis ligt ook in deze oudste zoon besloten.

Liefde en recht, ze staan nogal eens op gespannen voet met elkaar, zeker in onze maatschappij, zelfs in de kerk en in verschillende situaties.

Wanneer alleen vanuit het recht geoordeeld wordt en naar mensen gekeken, gaan we de essentie, het belangrijkste van het leven missen, geloof, hoop en liefde.

En ons erfdeel, is dat ook niet ons geloof da we hebben meegekregen van onze ouders? Zijn we van huis uit maar gewoon katholiek of is het in de loop van de jaren bij het ouder worden van steeds meer betekenis geworden?

Laat de bijbel, het evangelie van iedere dag, van iedere zondag niet alleen een mooi verhaal zijn en volgende week weer een ander verhaal.

Laat het woord van God dieper tot ons doordringen, zodanig dat we dankbaar kunne zijn voor onze liefdevolle ouders en mensen om ons.

We zouden in deze wereld van vandaag de neiging kunnen krijgen om zo’n evangelie weg te leggen en over te gaan tot de orde van de dag.

Laten we liefde en barmhartigheid boven het recht gaan. Voor ieder van ons zal het leven er mooier van worden. Amen.