Uit de verhandeling van de heilige Gregorius, bisschop van Nyssa († 394), over ‘De volmaakte gestalte van de christen’
De christen is een andere Christus.
Paulus heeft niet alleen méér dan wie ook begrepen wie Christus is, maar hij heeft ook door zijn daden laten zien hoe iemand die naar Hem genoemd is, zich moet gedragen. Paulus heeft de Heer zo duidelijk en volkomen nagevolgd dat zijn gestalte in hem zichtbaar is geworden. Daarbij heeft hij naar Christus’ voorbeeld zijn ziel zo omgevormd dat niet Paulus meer leek te spreken, maar Christus zelf in hem leefde. Als het ware zich bewust van zijn genadegaven, zegt de Apostel: ‘Gij verlangt het bewijs dat Christus spreekt door mij’ (2 Kor. 13, 3) en ‘Ikzelf leef niet meer, Christus is het die leeft in mij’ (Gal. 2, 20).
Paulus heeft immers laten zien wat de betekenis is van de naam Christus, wanneer hij zegt dat Christus in Gods macht en Gods wijsheid is. Maar hij heeft Hem ook genoemd: vrede en ongenaakbaar licht waarin God woont, heiliging en verlossing, verheven hogepriester en paaslam, zoenoffer voor de zielen, afstraling van Gods heerlijkheid, evenbeeld van zijn wezen en schepper van de wereld, geestelijk voedsel en geestelijke drank, rots en water, fundament van het geloof en hoeksteen, beeld van de onzichtbare God en grote God, hoofd van het lichaam dat de kerk is, eerstgeborene van de nieuwe schepping en begin van hen die ontslapen zijn, de eerste die uit de doden is opgestaan en de eerste onder de vele broeders, middelaar tussen God en de mensen en eniggeboren Zoon, gekroond met luister en eer, Heer van de heerlijkheid, oorsprong van al wat is. Paulus heeft Hem ook koning genoemd van de gerechtigheid, koning van de vrede en koning over allen met onbegrensde macht.
Paulus heeft Hem ook nog andere namen gegeven die men hier moeilijk allemaal zou kunnen opsommen. Als nu alle namen waarvan de betekenis op zich voor de hand ligt, naast elkaar gezet worden, dan geven zij ons samen een algehele indruk van de betekenis van de naam Christus. Daarbij wordt ons van zijn onuitsprekelijke grootheid slechts zoveel getoond als wij in staat zijn met onze geest te bevatten.
De volheid van het koningschap nu overstijgt iedere waardigheid, macht en vorm van heerschappij. Met de naam Christus wordt op wettige wijze en op de eerste plaats juist die koninklijke macht aangeduid, want zoals wij uit de geschiedkundige boeken weten, ontvangt iemand die bekleed wordt met het koningschap vooraf een zalving. Aangezien dus in de naam ‘koningschap’ al het andere ligt besloten, heeft degene die begrepen heeft wat hierin ligt besloten, tegelijkertijd ook begrepen uit welke delen deze macht bestaat.
Dus wat de naam Christus aangeeft, is het koningschap. De goede Meester heeft ons in de hoogste, goddelijkste en eerste van alle namen laten delen, zodat zij die met het onderscheidingsteken van de naam Christus geëerd zijn, christenen genoemd worden. Moeten wij er dan niet voor zorgen dat elke uitleg die van die naam gegeven kan worden, ten volle in ons zichtbaar wordt? Dan alleen is de naam christen geen leugen, maar een levend getuigenis.