Uit de onderrichtingen van de heilige Cyrillus, bisschop van Jeruzalem (†348), voor de pasgedoopten
De zalving met de heilige Geest
Gij die in Christus gedoopt zijt en met Christus bekleed, gij zijt gelijkvormig geworden aan de Zoon van God. Want God, die ons had voorbestemd tot zijn kindschap, heeft ons gelijkvormig gemaakt aan het verheerlijkte lichaam van Christus. Daar gij dus deelachtig zijt geworden aan Christus, de Gezalfde, heet ook gij terecht ‘gezalfden’. Ook over u heeft God gezegd: ‘Raak niet aan degenen die Ik heb gezalfd’ (Ps. 105 (104), 15).
‘Gezalfden’ zijt gij dus geworden door het merkteken van de heilige Geest te ontvangen. En alles is beeld-gewijze aan u geschied, omdat gij beelden zijt van Christus.
Nadat Jezus in de Jordaan gewassen was en Hij de geur van zijn godheid aan het water had meegedeeld, is Hij daaruit opgestegen en kwam de heilige Geest in eigen wezen over Hem: de goddelijke Gelijke rustte op zijn goddelijke Gelijke. Zo is ook aan u, toen gij zijt opgestegen uit het bad van de heilige wateren, de zalving toegediend, afbeelding van de zalving die aan Christus werd toegediend: dat is de heilige Geest. Over Hem heeft ook de heilige profeet Jesaja in de persoon van Christus gesproken: ‘De Geest van de Heer rust op mij, want Hij heeft mij gezalfd. Hij heeft mij gezonden om aan de armen de blijde boodschap te brengen’ (Jes. 61, 1).
Christus is immers niet door mensen met zichtbare olie of balsem gezalfd, maar de Vader, die Hem tot Verlosser van heel de wereld heeft aangewezen, heeft Hem gezalfd met de heilige Geest, zoals Petrus getuigt: ‘Jezus van Nazaret, die God gezalfd heeft met de heilige Geest’ (Hand. 10, 37-38). En de profeet David heeft luid geroepen: ‘Uw troon staat als de troon van God voor eeuwig, uw koningsscepter is gerechtigheid. Gij wilt rechtvaardigheid en haat het onrecht, daarom zijt gij door God gezalfd met de olie van de vreugde zodat gij allen overtreft’ (Ps. 45 (44), 7-8).
Jezus werd gezalfd met de onzichtbare ‘olie van de vreugde’, dat is met de heilige Geest die ‘olie van de vreugde’ genoemd wordt, omdat Hijzelf de bewerker van de geestelijke vreugde is. Gij zijt echter met balsem gezalfd, tot deelgenoten en lotgenoten van Christus, de ‘Gezalfde’.
Maar zorg ervoor dat gij de balsem niet als zalf zonder meer beschouwt. Deze heilige balsem is geen gewone zalf meer voor algemeen gebruik. Neen, hij is de genadegave van Christus en door de tegenwoordigheid van de heilige Geest bewerker van goddelijk leven geworden. Als een teken wordt hij op uw voorhoofd en op de organen van uw zintuigen gestreken. Terwijl het lichaam met zichtbare balsem wordt gezalfd, wordt de ziel geheiligd met de heilige en levendmakende Geest.