Uit een preek van de heilige Gregorius, bisschop van Nazianze († 390)
Laten wij elkaar de welwillendheid van de Heer betonen
Leer inzien waaraan u het bestaan te danken hebt, het ademen, het denken en wat het hoogste goed is, het leren kennen van God, de hoop op het rijk der hemelen, het aanschouwen van de heerlijkheid, nu nog wel als het ware in spiegels en raadsels, maar dan volmaakter en zuiverder. Zie toch in dat u kind van God bent, mede-erfgenaam van Christus en ja, ik durf zelfs te zeggen, God zelf. Vanwaar krijgt u dit alles, en van wie?
Of, om maar eens het kleine en zichtbare te noemen, wie heeft het u gegeven de schoonheid van de hemel te zien, de loop van de zon, de gestalte van de maan en de menigte sterren? Wie toonde u bij deze hemellichamen de harmonie en de orde die ons doen denken aan een goed gestemde lier?
Wie heeft de regen gegeven, de akkerbouw, het voedsel, de kunsten, de woningen, de wetten, de staatsvormen, het rustige leven en het gevoel van saamhorigheid met uw verwanten?
Hoe komt het dat van de levende wezens er sommige getemd en onder het juk gebracht zijn, maar andere u gegeven zijn om u te voeden?
Wie heeft u als heer en koning aangesteld over al wat hier op aarde is?
Wie heeft u, om niet ieder ding afzonderlijk te hoeven vermelden, al datgene geschonken waarin de mens boven al het andere uitsteekt?
Is God het niet die vanwege dit alles en in ruil hiervoor van u naastenliefde vraagt? En schamen wij ons er dan niet voor dat wij, terwijl wij toch van God zoveel krijgen of zoveel hopen te verkrijgen, Hem zelfs niet dat ene aanbieden, namelijk de naastenliefde? Hij schaamt er zich niet voor onze Vader genoemd te worden, ook al is Hij God en Heer. Zullen wij dan zelfs onze broeders afwijzen?
Laten wij ons, vrienden, in geen enkel opzicht slechte beheerders betonen van al wat ons gegeven is, opdat wij Petrus niet horen zeggen: schaamt u, gij die andermans goed bezit, en probeert op God te gelijken, en niemand zal arm zijn.
Laten wij ons niet inspannen met het vergaren en bewaken van schatten, terwijl anderen onder armoede gebukt gaan, opdat men ons geen bittere verwijten maakt en dreigt, zoals de profeet Amos zegt: ‘Gij die redeneert: wanneer is de nieuwe maan voorbij? Dan kunnen wij ons koren verkopen! En wanneer de sabbat? Dan kunnen wij ons graan uitstallen’ (Am. 8, 5).
Laten wij de hoogste en eerste wet van God navolgen, die het laat regenen over de rechtvaardigen en onrechtvaardigen en voor allen in gelijke mate de zon laat opgaan (vgl. Mt. 5, 45). Voor de mensen die op aarde leven, heeft Hij de aarde geopend en uitgespreid, de bronnen en rivieren doen stromen en de bossen laten groeien. De lucht heeft Hij aan de vogels gegeven en het water aan de dieren die daarin leven. Aan allen heeft Hij in overvloed de middelen om te leven geschonken, zonder dat deze aan een macht onderworpen zijn of door enig gezag beperkt worden of door grenzen afgebakend zijn. Hij heeft echter niet alleen allen gemeenschappelijk in die gaven laten delen, maar ze ook rijkelijk, in dezelfde mate en even overvloedig geschonken. Hij wilde al zijn schepselen door de gelijkheid van gaven gelijkelijk eren en de rijkdom van zijn mildheid tonen.