Uit de geschriften van de heilige priester Petrus Canisius († 1597)

Kritiek op zijn tijd

Helaas – ik weet zelf niet hoe dit mogelijk is – brengen de grootste gunsten van Gods goedheid vaak volkomen vernietiging voor mensen.

Wat kan en moet dienen tot het eeuwig heil van mensen, dat strekt dan tot ergernis en ondergang, omdat het schandelijkverkeerd gebruikt wordt.

De ondankbaarheid van mensen, hun oppervlakkigheid, hun vreemde opvattingen en verkeerd gedrag zijn zo groot dat de mensen niet binnen de grenzen van fatsoen en rechtvaardigheid willen blijven. Ze houden zich niet aan de regels van wijsheid en vroomheid en storten zichzelf in de ondergang. Hoewel ze de gaven van God voor hun ogen gestalte zien krijgen, lopen ze toch achter verkeerde zaken aan. Christus heeft over hen geklaagd: ‘De mensen beminden de duisternis meer dan het licht’ (Joh. 3, 19).

Hoe is het toch mogelijk dat het woord van God dat zo velerlei betekenis heeft, scheefgetrokken wordt in tegenstrijdigheden en onwaarheden?

Hoe is het mogelijk dat mensen dit woord van God trots van zich afgooien en met kracht misbruiken, dat ze er moedwillig andere betekenissen aan geven en het tot schade van het rijk van Christus verscheuren?

Waarom zo veelvuldige schisma’s? Wanneer zijn er zoveel mensen geweest die de belangen van de kerk, van het huis en de ark van God, waarbuiten geen heil mogelijk is, bestreden hebben?

Wanneer is er ooit eerder zoveel wanorde geweest in kerkelijke gewoonten en gebruiken? Wat is er toch veel wanorde in stadhuizen en parlementsgebouwen, in scholen, kerken, steden, provincies en landen! Iedereen denkt dat hijzelf mag uitmaken wat hij over godsdienst kan denken en kenbaar maken.

Alles wordt geminacht en belachelijk gemaakt en met voeten getreden: ze beminnen de duisternis meer dan het licht. Maar het licht verlicht de duisternis.