Zomaar een extra bezinning, van Frans Mistiaen s.j., bij de derde zondag van de advent, jaar A

Zomaar een extra bezinning, van Frans Mistiaen s.j., bij de derde zondag van de advent, jaar A

De twijfel van Johannes de Doper: God, rechter of redder?

Preek

Vorige week hoorden wij hoe de ascetische Johannes de Doper een strenge, veroordelende Messias aankondigde: “Elke boom die geen goede vruchten draagt, zal Hij omhakken en in het vuur werpen! Hij zal Zijn dorsvloer grondig zuiveren en het kaf verbranden in het onblusbaar vuur!” In sommige teksten van het Oude Testament werd de komst van de Messias inderdaad beschreven als een verschijning met schrikwekkende macht. Vele joden – en ook Johannes – schijnen in het begin de Messias te hebben verwacht als een oordelende, dreigende en veroordelende Rechter.

Vandaag horen wij Johannes opnieuw, maar nu nadat Jezus reeds een hele tijd als Messias was opgetreden. En hoe had Jezus dat gedaan? Hij had zieken genezen, arme vissers tot leerlingen gekozen, gegeten met tollenaars, zondaars en slechte vrouwen. Hij had zelfs verklaard dat men zijn leven moest verliezen om het te redden. Jezus had Zich dus helemaal niet gedragen als een veroordelende Rechter, zoals Johannes dat van Hem eerst verwachtte, maar als een aanmoedigende en liefhebbende Redder. Het is dan ook begrijpelijk dat Johannes in een crisis geraakt. Zelf in de gevangenis geworpen, vraagt hij zich af of hij zich niet in Jezus heeft vergist. Hij stuurt daarom leerlingen om Hem te vragen: “Zijt Gij wel de echte Messias, Gij, die geen geweld gebruikt en geen veroordelingen uitspreekt, maar integendeel geduldig en barmhartig zijt?”

Wij kunnen ons vandaag wel herkennen in die Johannes met zijn twijfels over Jezus. Soms – vooral in crisismomenten dan – roepen ook wij nog naar een god die alles ondersteboven zou kunnen gooien, maar het niet doet: “Waarom, God, bliksemt Gij de slechteriken niet neer, wanneer zij op het punt staan anderen kwaad of pijn te doen? Waarom, God, gebruikt Gij toch Uw “macht” niet om eens en voorgoed al het kwaad en het lijden dat op onze wereld bestaat, te verdelgen?” Naar zo’n almachtige afgod verlangen wij soms nog.

In Zijn antwoord aan Johannes wijst Jezus resoluut die verkeerde opvatting over God en Zijn Messias af. Jezus wil ons en Johannes duidelijk maken dat God onder de mensen komt, niet als een machthebber die dreigt, oordeelt en veroordeelt, maar als een Redder die geneest, die aanmoedigt en vreugde brengt. En Hij wijst er Johannes op dat dit aspect van de Messias ook reeds in de oude teksten vermeld stond: nl. bij Jesaja: “Hij zal blinden laten zien, doven laten horen, armen blij maken!” Hierover gaat het evangelie van vandaag dus: over het nieuwe godsbeeld, over het nieuwe inzicht aangaande de Messias, die niet op de eerste plaats een Rechter en een Veroordeler is, maar een Vader voor allen, dus ook voor de armen en de zwakken. Jezus leert ons geen God kennen van vuur en oordeel, maar een God van liefde, zachtheid en geduld.

Het vraagt van ons – zoals van Johannes – een hele bekering: te aanvaarden dat onze God nooit de weg kiest van de overdonderende machtsontplooiing die mensen zou dwingen of verplichten, maar altijd en steeds opnieuw de weg van de weerloze liefde die mensen uitnodigt tot wederliefde uit vrije wil.

En kijk, deze God, deze Liefde, kan ook dit jaar opnieuw in onze wereld geboren worden, niet als wij erop uit zijn onze medemensen streng te beoordelen en te veroordelen, wel als wij integendeel meewerken om de zachtheid, het geduld en de liefde meer kansen te geven. Als wij wat meer hoop laten zien aan de blinden en aan alle verblinde zwartkijkers rondom ons, als wij wat meer moed bieden aan de lammen en alle verlamde futlozen rondom ons, als wij wat meer vreugde schenken aan de armen en al wie kansarm is rondom ons. En dat is reeds aan het gebeuren! Overal waar mensen zich daadwerkelijk ten dienste stellen van de zieken, de zwakken, de eenzamen, de onrechtvaardig behandelden. Het is een zegen dat in onze parochie enkele vrijwilligers van ‘Onderlinge Hulp’ een kerstpakket aan armen bezorgen, dat in onze gemeente een goed werkend OCMW bestaat waar dagelijks mensen worden geholpen, dat de adventsactie ‘Welzijnszorg’ ook dit jaar wil ijveren om de “armoede weg te werken” door initiatieven te steunen die “ook in kleinere gemeenten en dorpen op den buiten” een toekomst zonder armoede willen verzekeren. Het zijn allemaal tekens van daadwerkelijke zorg voor de kansarmen en de vreemdelingen in onze omgeving in naam van onze God, die niet veroordeelt, maar redt. Zijn Rijk van liefde groeit! Ziet gij het niet?

Op deze derde zondag van de Advent willen wij christenen ons aansluiten bij diegenen die meewerken aan de nieuwe komst, niet van een veroordelende Rechter, maar van een barmhartige en liefdevolle Redder.