Preek op 27-12-2020, feest van de heilige Familie, jaar B, pastoor Frank Domen
Openingswoord
Broeders en zusters, allemaal van harte welkom weer. Wij zijn hier als één grote familie verzameld rond het altaar van onze Heer om te luisteren naar zijn Woord, om ons te voeden met het Brood uit de hemel.
Vandaag vieren wij het feest van de heilige Familie. Ik weet niet wat de meeste mensen zich bij dit feest voorstellen, maar ik kan me indenken, dat sommigen menen, dat het hier om drie perfecte mensen gaat – Jezus, Maria en Jozef – en dat is ook zo, maar van daaruit zullen mensen misschien ook menen, dat het leven van dit heilig huisgezinnetje gladjes verliep.
Niets is minder waar! Ze zijn op de vlucht moeten gaan. Er is sprake geweest van onbegrip tussen ouders en kind, enz. enz.
Zij zijn alle drie inderdaad heilig, maar dat betekent niet, dat zij niet met zichzelf, met elkaar en met hun omgeving hoefden te worstelen. Ook voor hen is het leven een strijd geweest. Strijd hoort bij het leven. De vraag is alleen: hoe reageer je op mensen, op moeilijke situaties? Daaraan kun je de heiligheid van mensen aflezen.
Wij zouden vandaag niet aan God moeten vragen, dat wij bevrijd worden van alle moeilijkheden, van alle strijd, want dat gebed verhoort Hij toch niet. Wij willen wel vragen, dat Hij ons helpt – net als de heilige Familie – om op een christelijke manier, d.w.z. op de wijze van Jezus Christus, met elkaar en met omstandigheden om te gaan.
Voor zover wij onszelf christenen hebben genoemd, maar ons te weinig hebben willen richten naar het voorbeeld van Jezus, Maria en Jozef, willen wij nu samen om vergeving vragen.
Openingsgebed
Laat ons bidden. Heer, onze God, in het huis van Maria en Jozef heeft uw Zoon warmte gevonden en geborgenheid. Daar hebt Gij voor het eerst in deze tijd uw eeuwig Woord gesproken en het gezin geheiligd tot de gemeenschap waar Gij onder de mensen verblijft. Laat uw zegen rusten op elke woning; dat de mensen er in vrede wonen en met elkaar het brood van uw liefde delen. Door onze Heer Jezus Christus, uw Zoon …
Preek
Het gaat inderdaad om een ‘heilige Familie’. Jezus: de mensgeworden Zoon van God, als zodanig is Hij uit eigen kracht door en door heilig in woord en gedachte, in doen en laten. Hij is almachtig.
Maria: omdat zij de Moeder van God moest worden heeft God haar gevrijwaard voor de erfzonde en door haar onvoorwaardelijke ja-woord aan God – in tegenstelling tot Adam en Eva, die aanvankelijk ook de erfzonde niet hadden – is zij heel haar leven – net als haar goddelijke Zoon – ook zonder zonde gebleven. Ook Maria is door en door heilig, maar niet uit eigen kracht. Zij heeft wel 100% met de genade van God meegewerkt.
Jozef: hij was wel met de erfzonde geboren en staat als zodanig het dichtste bij ons. Hij heeft – met vallen en opstaan – de weg naar de heiligheid moeten bewandelen.
We mogen gerust zeggen, dat dit huisgezinnetje inderdaad door en door heilig is. Maar, zoals ik al in het aan het begin van de Mis zei: dat betekent niet dat er geen strijd is geweest.
Maria krijgt een kind, niet van een man, maar van de heilige Geest. Zij denkt: wat zal Jozef zeggen? Jozef denkt inderdaad: Hoe komt Maria in verwachting en hij denkt erover in stilte van haar te scheiden, maar uiteindelijk brengt een engel van God in een droom alles in orde.
Jozef moet met zijn hoogzwangere vrouw die lange en moeizame reis naar Bethlehem maken. Niet per auto over geasfalteerde wegen, nee, op een ezel over hobbelige weggetjes door berg en dal. Er is geen plaats in Bethlehem en uiteindelijk moeten zij op de vlucht naar Egypte. En na Herodes’ dood moeten zij zich opnieuw in Nazareth vestigen en weer een bestaan opbouwen.
Als Jezus 12 jaar oud is en voor de eerste keer meegaat naar de grote tempel in Jeruzalem, verdwijnt Hij gedurende drie dagen: “Wist u dan niet dat Ik in het huis van mijn Vader moet zijn?” was het verbaasde antwoord van dit goddelijk Kind op de vraag van zijn verontruste ouders.
En als Jezus volwassenen is – Jozef moet in de tussentijd gestorven zijn, anders hadden we bijvoorbeeld wel gehoord, dat hij met zijn vrouw Maria onder het Kruis stond – moet Maria meemaken hoe haar Zoon door de mensen wordt verworpen.
Het hele leven van dit heilig Huisgezin werd gekenmerkt door strijd en niet door rozengeur en maneschijn.
Is het leven van veel hedendaagse ouders en kinderen ook niet een strijd? Ik was eens bij ouders van wie een kind al 20 jaar niet meer thuis was geweest. Bij ouders, van wie ik hoorde, dat één van hun kinderen geprobeerd had hen met de auto van de stoep af te rijden.
Maar ook het omgekeerde komt voor. Kinderen, die intens veel verdriet hebben, omdat zij van hun ouders nooit de liefde en aandacht hebben gekregen waarop zij recht hebben, de liefde die zij nodig hadden. Volwassen kinderen, die door hun ouders nooit meer bezocht worden en de kinderen begrijpen maar niet waarom. Ze willen er met hun ouders over praten, maar de ouders willen niet.
Beste mensen, nogmaals, het gaat vandaag niet om een perfect functionerend huisgezin, nee, het gaat om drie mensen, die heel goed wisten hoe zij met problemen moesten omgaan.
Zij wisten allereerst, dat zij trouw moesten blijven aan datgene waartoe zij door God geroepen waren: vader-zijn, moeder-zijn, kind-zijn.
Jezus heeft bijvoorbeeld tegen zijn Moeder Maria woorden gezegd, die hard lijken, onbegrijpelijke woorden, bijvoorbeeld: “vrouw, is dat soms uw zaak” en ook de woorden: “mijn moeder en broeder en zuster zijn zij, die de wil van God volbrengen.” Maria begreep niet meteen alles wat Jezus deed. Zij begreep niet wat de mensen Jezus aandeden. Maar wat Jezus ook zei of deed, hoe de mensen ook reageerden, Maria dacht altijd: Ik ben zijn Moeder en ik blijf zijn Moeder.
En zo kunnen wij een voorbeeld nemen aan dit heilig Huisgezin. Wat een vader een moeder ook aandoet, of omgekeerd, of wat kinderen hun ouders ook aandoen, of omgekeerd, je bent en blijft vader, je bent en blijft moeder, je bent en blijft kind.
En als je in die moeilijke omstandigheden dan ook nog God trouw probeert te blijven, niet eventjes, maar altijd, zoals het heilig Huisgezin dat deed, al is het van onze kant met vallen opstaan, dan mag je erop vertrouwen, dat God ook jou niet alleen laat.
In het hele kerstgebeuren stuurt God meerdere keren zijn boden, zijn engelen. Zij brengen uitkomst. God zal op de een of andere wijze ook ons helpen als wij onze roeping trouw blijven, als wij Hem trouw blijven. Wij zouden onze eigen engelbewaarder – en die van andere mensen – vaak moeten aanroepen.
Beste mensen, soms is het inderdaad héél moeilijk om je roeping trouw te blijven en we moeten veel begrip opbrengen voor die mensen, die van hun roeping afwijken. We mogen nooit oordelen. Het feest van vandaag roept ons in ieder geval op om het minstens te proberen: trouw te blijven aan je ouders, aan je kinderen en aan alle mensen, die God jou laat ontmoeten. Amen.