Preek op 25-08-2024, 21e zondag door het jaar B, diaken Eelke Ligthart
Openingswoord
Allemaal van harte welkom hier in de kerk en de mensen die via life-stream met ons zijn verbonden. We vieren de H. Eucharistie op de 21e zondag door het jaar.
Op gezette tijden komen energie leveranciers met aanlokkelijk aanbiedingen om ons over te halen van leverancier te veranderen. Elk jaar kunnen we kiezen of we bij onze ziektekostenverzekeraar blijven. We leven in een maatschappij waarin kiezen heel gewoon is of misschien beter, heel gewoon is geworden. De tijd van de kleine winkels met beperkte voorraad ligt achter ons, niet alleen door XL supermarkten, maar ook door de groeiende mogelijkheid wereldwijd op het internet te winkelen.
In de eerste lezing en het evangelie worden de Israëlieten en de leerlingen voor keuzes gesteld. Jozua geeft de Israëlieten de keuze de goden van de Amorieten te dienen, of de Heer te dienen die hen uit het land van de slavernij, Egypte , heeft geleid.
In het Evangelie worden de leerlingen voor de keuze gesteld, als de taal van Jezus te moeilijk wordt, of ze Hem nog willen volgen. Ik ben blij dat u de keuze hebt gemaakt om naar de kerk te komen, om te vieren Gods aanwezigheid in ons midden.
Preek
Dierbare medegelovigen, door de ontwikkelingen in de maatschappij, kunnen we gemakkelijk over het hoofd zien, dat kiezen heel gewoon is, zo gewoon, dat we het vaak niet opmerken, dat we dag in dag uit en de hele dag door keuzes maken, en dan niet alleen bij het winkelen. Van opstaan tot slapen gaan maken we keuzes.
We doen vaak dingen onbewust en uit gewoonte, zodat we ons niet realiseren dat er een keuze aan ten grondslag ligt. Keuzes die vaak niet voelen als keuzes, omdat je dat vroeger als een handeling of als een gewoonte hebt aangeleerd.
Ook geloven is een kwestie van kiezen. Dat is het zeker geworden in de maatschappij van vandaag. De krimp in onze geloofsgemeenschappen, de kerksluitingen en de vaak heftige discussies daarover, maken dat maar al te duidelijk. Zoals ook het gegeven, dat mensen op volwassen of latere leeftijd gedoopt worden omdat ze er bewust voor kiezen te geloven en zich aansluiten bij een geloofsgemeenschap.
Maar de keuze ligt niet alleen bij hen, of degenen die afhaken en de kerk verlaten, maar de keuze is ook aan ons die ‘gewoon’ weer zijn gekomen.
De lezingen van vandaag mogen op het eerste gehoor over buitengewone of zelfs uitzonderlijke keuzes gaan. De eerste lezing lijkt op de verkiezing voor een parlement. Je bent voor of tegen. In het evangelie gaat het om zo’n voor of tegen dat de meerderheid afhaakt. De lezingen van vandaag kunnen daarom de suggestie wekken dat het niet om ons gaat, maar om anderen. Maar het gaat wel over ons. Het klinkt misschien zwaar beladen, maar in feite stemmen wij in, met wat het volk antwoord op de vraag van Jozua of we voor God kiezen of voor van alles dat op ons afkomt, iedere dag opnieuw.
Maar is het niet voldoende dat je dus kiest dat je gelooft? We moeten ons ook realiseren wat die keuze inhoudt, wat de consequenties zijn.
De eerste lezing en het Evangelie kunnen ons helpen bij het zoeken naar antwoorden op die vragen.
Jozua zegt in zijn stemverklaring “Ik en mijn familie, wij dienen de Heer”. Dat zegt niet zoveel. Het volk zegt dat zij de Heer wil dienen, Hij heeft hen uit de slavernij geleid. Een antwoord dat naar God wijst en wat Hij voor hen heeft gedaan. Maar er wordt daar ook verwezen naar henzelf, naar hun activiteit. God heeft hen dan wel bevrijd en beschermd, maar ze moesten wel hun angst overwinnen en door de droog gewaaide zee trekken. Zij moesten wel keer op keer hun neiging onderdrukken terug te keren naar het bekende.
Ze hebben met vallen en opstaan het ongekende avontuur van het Verbond met God leren aangaan.
Kiezen voor God is dus geen passieve zaak. Jozua en het volk zeggen niet voor niets dat ze God willen dienen.
In het gesprek dat Jezus in het Evangelie voert met zijn leerlingen gaat het over het keuze proces. Het gaat over aanstoot nemen zich ergeren aan de uitlatingen van Jezus. Het gewone en concrete dat Jezus zegt, daar nemen de apostelen geen genoegen mee. Aanstoot omdat wat jezus zegt zo concreet en gewoon is.
In alle evangelies roept Jezus verzet op en verbazing. Dat verzet heeft te maken met zijn claim dat in en door Jezus de Vader werkt en zichtbaar wordt. Dat een mens van vlees en bloed de Zoon van de Vader is, dat gaat velen te ver, dat tast de verhevenheid van God aan, dat maakt God te gewoon te dichtbij. Geloven, christelijk geloven , is dus een keuze voor de nabijheid van God.
Wat kiezen wij? Is Jezus degene die we willen volgen met alle consequenties van dien? Eerlijk zijn, jezelf ten dienste stellen aan de ander die dat nodig heeft, elkaar respecteren man, vrouw, gezin, geloofsgemeenschap! Het is geen kwestie van gaan we links om of rechts om. De keuze voor Jezus, om hem te dienen is vaak best moeilijk in onze wereld. Hoe vaak geven we niet gehoor aan andere stemmen en verdwijnt God niet een beetje op de achtergrond?
Medeparochianen, we zijn, zoals we hier zitten allemaal leerlingen van Jezus. Laten we ons volmondig voegen bij de twaalf apostelen. Ons aansluiten bij Petrus. Soms is dat door allerlei omstandigheden een moeilijke keus.
Maar laten we ons naar Jezus op het kruis toekeren met de woorden: “Maar Heer tot wie zouden we anders gaan?” Amen.