Uit een homilie van de heilige Gregorius, bisschop van Nyssa († 394), over de verrijzenis

Eerstgeborene van de nieuwe schepping

Het rijk van het leven is gekomen; de heerschappij van de dood is vernietigd; er kwam een nieuwe geboorte, een nieuw bestaan, een andere manier van leven, een ommekeer van heel ons wezen. Wat een geboorte? Geen geboorte ‘uit bloed, de wil van een man of de begeerte van het vlees’ (Joh. 1, 13), maar een geboorte uit God.

En hoe gebeurt die geboorte? Ik zal u duidelijk die genade verklaren. De nieuwe mens wordt ontvangen door het geloof, komt tot het licht in het doopsel van de wedergeboorte. Zijn moeder is de kerk die hem laaft met de melk van haar leer; zijn voedsel is het hemels brood. Zijn volwassenheid uit zich in de adel van zijn levenswijze. Zijn huwelijk bestaat in een samenleven met de wijsheid. Zijn kinderen zijn zijn verwachting, zijn thuis het koninkrijk, zijn erfdeel en zijn rijkdom de weelde van het paradijs, en in plaats van de dood krijgt hij het eeuwige leven dat bereid is voor hen die het verdienen.

‘Dit is de dag die de Heer heeft gemaakt’ (Ps. 118 (117), 24); geen dag zoals de dagen die gemaakt werden bij het begin van de schepping en die door de tijd van elkaar werden gescheiden. Deze dag is het begin van een nieuwe schepping, want op deze dag maakt God ‘een nieuwe hemel en een nieuwe aarde’, zoals de profeet Jesaja het zegt (Jes. 65, 17). Welke hemel? Het firmament of het vaste bouwwerk van het geloof in Christus (vgl. Kol. 2, 5). En welke aarde? Een edel hart, of zoals de Heer zegt: een aarde die de regen drinkt en rijke aren voortbrengt (vgl. Jes. 61, 11).

In deze nieuwe schepping is de zon een zuiver leven, zijn de sterren de deugden, is de lucht een doorzichtig gedrag, de zee een diepe en rijke wijsheid en kennis (vgl. Rom. 11, 33), de kruiden en de scheuten een degelijk onderricht en de goddelijke leer waarop het volk van de wet, de kudde van de Heer, wordt geweid (vgl. Ps. 95 (94), 7), en de fruitbomen zijn het onderhouden van de geboden.

Op deze dag wordt de echte mens geschapen, de mens die gemaakt is ‘naar het beeld en de gelijkenis van God’. Beseft gij van welke wereld deze dag het begin is? ‘Dit is de dag die de Heer heeft gemaakt.’ De dag waarvan de profeet zegt dat hij geen dag is zoals de andere dagen en geen nacht zoals de andere nachten (vgl. Zach. 14, 7).

Geen woord kan de genade van deze dag vertolken. Hij heeft de strikken van de dood ontbonden (vgl. Hand. 2, 24); hij heeft de eerstgeborene uit de doden ter wereld gebracht, de eerstgeborene onder vele broeders (Kol. 1, 15).

‘Ik stijg op – zegt de Heer – naar mijn Vader en uw Vader, naar mijn God en uw God’ (Joh. 20, 17). Wat een mooie, heerlijke boodschap! Om onzentwil werd Hij mens, om door aan ons gelijk te worden, van ons zijn broeders te maken. Zijn eigen mensheid voert Hij naar de ware Vader om heel het menselijk geslacht daarin naar de Vader op te voeren.