Uit een preek van de heilige Caesarius, bisschop van Arles († 542), over de martelaren en de genade van God

God geeft het en het is van ons

Het was menselijk dat de getuigen van de Heer, de martelaren, bezorgd waren dat ze in hun getuigenis en dood ten onder zouden gaan. De Heer gaf hun echter een grote zekerheid met de woorden: ‘Geen haar van uw hoofd zal verloren gaan!’ (Lc. 21, 18). Gij vreest dat ge ten onder zult gaan, terwijl geen haar van uw hoofd verloren gaat? Wat gij kunt missen, wordt bewaard! Geen haar – dat ge bij het afknippen niet eens voelt – gaat verloren en uw ziel waarmee ge voelt, zou ten onder gaan?

Inderdaad, de Heer heeft voorzegd dat de martelaren veel moeten lijden, zodat ze voorbereid zouden zijn en tegen Hem konden zeggen: ‘Ik ben bereid!’ (Ps. 57 (56), 8). Wat betekent dit anders dan: ik wil! De martelaren hebben een wil die bereid is en ‘de wil wordt door de Heer bereid gemaakt’ (Spr. 8, 35 – LXX). Na hen gewezen te hebben op de boosheid, de hardheid en de ruwheid die hen bedreigden, zegt de Heer daarenboven: ‘Door uw volharding zult ge uw leven winnen’ (Lc. 21, 19). Er staat: ‘Door uw volharding’. Het zou echter uw volharding niet zijn, als het uw wil niet was. ‘Door uw volharding’: maar waar komt onze volharding vandaan? Wat wij uit onszelf hebben, is van ons, maar ook wat ons geschonken is, is van ons. Want iets wat niet van ons is, kunnen wij ook niet schenken. Hoe kunt ge immers iemand iets schenken, als hetgeen gij schenkt, niet het bezit wordt van hem aan wie ge het schenkt? Dat blijkt duidelijk uit de belijdenis: is mijn ziel niet aan God onderworpen? Hij is het die mij volhardend maakt (vgl. Ps. 62 (61), 2). Tegen ons zegt de Heer: ‘Door uw volharding!’ Laten wij dan ook tot Hem zeggen: ‘Hij is het die ons volhardend maakt!’ Hij maakt het u eigen doordat Hij het u schenkt. Wees dus niet ondankbaar door het uzelf toe te schrijven.