Uit een brief van de diaken Geert Groote († 1384)

De regel van de gematigdheid

Voor u die zo veelvuldig van hoofdpijn te lijden hebt, lijkt het mij het beste dat ge geestelijk blij zijt. Want droefheid, kleinmoedigheid en een gevoel van verlatenheid, wanneer die langdurig zijn, bewerken droefgeestigheid, zoals Hippocrates al zegt. Daarom zult gij bij al uw geestelijke oefeningen, of het nu gaat over lezing, over nachtwake of gebed, de regel van de gematigdheid moeten aanleggen.

Let er vooral ook op dat ge genoeg slaapt; doe dat zonder gewetensbezwaar zeven of acht uren per etmaal, en soms nog langer. Van een overdaad aan waken heeft een ziek hoofd al te zeer te lijden. Als een troostend woord in uw gedachten is gekomen of een geestelijk boeiend woord u heeft getroffen bij de avondlezing, leg u dan kort daarna te ruste.

Om een geringe tekortkoming, zoals verstrooidheid bij het bidden van de getijden, moogt ge niet kleinmoedig zijn. Uw gebreken mogen u wel mishagen, maar nooit angstig maken noch verwarren, ook al geldt dit niet voor anderen die goed gezond zijn en sterk van gemoed.

Leg u niet toe op wat onmogelijk is of al te hoog, zoals ononderbroken aan ernstige zaken blijven denken en alles even volmaakt willen doen. Want als een mens zich bovenmate inspant, raken zijn krachten uitgeput of gebroken; dan bereikt hij niet wat hij nastreeft, dan wordt hij angstig, raakt versuft en kwijnt weg.

Op wat onze plicht is, moeten wij ons voortdurend toeleggen, maar dan wel naarmate ons vermogen.