Uit de verhandeling van de heilige Athanasius, bisschop van Alexandrië († 373), tegen de heidenen

De harmonie in de schepping is het werk van Gods woord

Alles wat is of wordt, het is er en het bestaat in Hem en door Hem. Daarom zegt Johannes: ‘In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God. Alles is door Hem geworden en zonder Hem is niets geworden’ (Joh. 1, 1-3).

Een muzikant stemt zijn lier en kunstvaardig mengt hij de lage tonen met de hoge en de middelste met de overige om een harmonische klank ten gehore te brengen. Zo houdt Gods wijsheid de hele wereld bijeen als een lier. Wat zich in de lucht bevindt, verbindt Hij met wat op aarde is, het hemelse met wat er in de lucht is en het geheel met elk van zijn delen. Hij geeft leiding naar eigen wil en wenk. De ene wereld en de ene orde in de wereld brengt Hij in een prachtige harmonie tot stand. Terwijl Hijzelf onbewogen bij de Vader blijft, zet Hij door zijn onveranderlijkheid alles volgens het plan van de Vader in beweging.

Aan alles geeft Hij volgens de eigen natuur leven en orde. Een wonderlijke en werkelijk goddelijke harmonie ontstaat zo door Hem.

Proberen wij een zo groot probleem met een voorbeeld duidelijk te maken. Neem het beeld van een groot zangkoor, een koor dat bestaat uit allerlei mensen, kinderen, vrouwen, mannen en jongens. Er is één dirigent die de leiding heeft; ieder zingt volgens zijn eigen aanleg en vermogen, een man als man, een kind als kind, een oude man als een oude en een jonge man als een jonge: samen brengen zij één harmonisch geheel tot stand. Of neem onze eigen ziel. Die zet op hetzelfde ogenblik bij ons verschillende zintuigen in beweging, ieder naar eigen vermogen, zodat zij zich allen op een en hetzelfde voorwerp richten. Het oog ziet, het oor hoort, de hand grijpt, de reuk ruikt, de smaak proeft, en vaak bewegen ook nog de andere ledematen, zodat bijvoorbeeld de voeten lopen.

Op deze manier gaat het ook in de hele schepping. Al is het gegeven voorbeeld klein, het is nodig om zich een groter plan in te denken. Gods woord ordent alles tegelijk met één enkele wenk van zijn wil. Zo ontwikkelt ieder ding zichzelf en vormen alle dingen samen een harmonisch geheel.