Uit een preek van de heilige Johannes Chrysostomus, bisschop van Constantinopel († 407)

Bedenk aan welke mysteries u mag deelnemen

Het is goed zich voortdurend toe te leggen op het aanhoren van het woord van God. Maar zelfs dit goede wordt nutteloos, als het niet samengaat met de gehoorzaamheid.

Om niet tevergeefs hier samen te komen, moet u ook uw broeders en zusters meebrengen naar ons, zoals ik u al zo vaak smekenderwijs heb verzocht en ook nooit zal ophouden te verzoeken. Geef hun op hun dwaalwegen aansporing en raad, niet alleen in woord maar ook metterdaad. De leer immers die uitgedragen wordt in de levenswandel en in het doen en laten is belangrijker. Al zegt u niets, het is al toereikend voor de aansporing en raad, als u de samenkomst zo verlaat dat u in uiterlijk vertoon, blik, stem, gang en in heel uw bescheiden manier van doen aan de mensen die de samenkomst niet hebben bijgewoond, de winst laat zien die u hier vandaan hebt meegenomen.

Want zo behoren wij vanhier te gaan, als uit een gewijd heiligdom, alsof we neergedaald zijn uit de hemel, bescheidener geworden, wijs geworden en bij al ons handelen en spreken ingetogen en gematigd. De vrouw, de vader, de zoon, de slaaf, de vriend en de vijand, zij allen moeten, wanneer ze respectievelijk hun echtgenoot, zoon, vader, meester, vriend en vijand zien terugkeren van de samenkomst, een indruk krijgen van het nut dat wij uit deze bijeenkomst hebben meegenomen. En die indruk zullen zij dan krijgen, als ze merken dat u zachtmoediger, geduldiger en vromer bent geworden.

U die ingewijd bent, bedenk toch aan welke mysteries u mag deelnemen, met wie u de mystieke lofzang ten gehore brengt en met wie u de drievoudig heilige hymne uitspreekt. Onderricht de niet-ingewijden dat u met de serafijnen feestgevierd hebt, dat u in verbinding staat met het hemelse volk, dat u ingeschreven staat bij het koor der engelen, dat u met de Heer gesproken hebt en een ontmoeting hebt gehad met Christus. Als wij zo’n houding aannemen, zullen wij geen enkele behoefte hebben aan een gesproken woord ten aanzien van hen die niet aanwezig zijn geweest. Zij zullen uit onze vorderingen hun eigen verlies kunnen afleiden en ijlings te hoop lopen om te genieten van dezelfde voordelen.

Wanneer zij immers uit eigen waarneming de weerschijn zien van de schoonheid van uw ziel, zal in hen, ook al zijn ze uitermate dwaas, het verlangen ontbranden naar uw uitzonderlijke heerlijkheid. Als immers al de schoonheid van het lichaam hen prikkelt die toekijken, dan kan nog veel meer de schoonheid van de ziel de toeschouwer in vervoering brengen en aansporen tot een soortgelijke geloofsijver. Laten wij dus zorg dragen voor de innerlijke mens en met betrekking tot de buitenwereld terugdenken aan wat hier gezegd is. Want de tijd vereist dat we daaraan zoveel mogelijk aandacht besteden. En zoals een atleet in de wedstrijden een proeve ten beste geeft van wat hij bij de training geleerd heeft, zo moeten ook wij in onze betrekkingen met de buitenwereld tonen wat wij hier gehoord hebben.